جواد نخعی مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند در تشریح آخرین وضعیت بارشها و شرایط جوی استان، از وقوع بارندگیهای گسترده و مؤثر در فاصله زمانی 25 آذرماه تا پایان این ماه خبر داد و اظهار کرد: خوشبختانه در هفته پایانی آذرماه، شرایط جوی بهگونهای رقم خورد که شاهد بارشهای بسیار خوبی در سطح استان بودیم؛ بارشهایی که در سالهای اخیر کمتر تجربه شده بود.
وی با بیان اینکه میانگین بارش استان در این بازه زمانی به 45.2 میلیمتر رسید، افزود: این میزان بارش در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 180 درصد افزایش و نسبت به میانگین بلندمدت یا نرمال نیز 136 درصد رشد را نشان میدهد که از نظر آماری قابل توجه است.
بارشهای چشمگیر در شهرستانها
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی با اشاره به توزیع مناسب بارشها در سطح استان گفت: در برخی شهرستانها، بهویژه مناطق جنوبی، میزان بارندگی چشمگیر بوده است؛ بهطوریکه در شهرستان نهبندان حدود 79.5 تا 80 میلیمتر بارندگی ثبت شد که افزایشی محسوس نسبت به سال گذشته و میانگین بلندمدت این منطقه محسوب میشود.
نخعی ادامه داد: در مرکز استان، شهر بیرجند نیز 39 میلیمتر بارندگی دریافت کرد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 77 درصد افزایش و نسبت به میانگین بلندمدت 68 درصد رشد داشته است. همچنین در برخی مناطق دیگر از جمله خواف، بارشی بالغ بر 64.5 میلیمتر گزارش شد که این ارقام نشاندهنده فعالیت مؤثر سامانه بارشی اخیر است.
بارش برف در مناطق مرتفع
وی با اشاره به نوع بارشها خاطرنشان کرد: در کنار بارش باران، در مناطق مرتفع، کوهستانی و گردنهها، بهویژه در نیمه شمالی، مرکز و شمالشرق استان، شاهد بارش برف نیز بودیم که نقش مهمی در تأمین رطوبت خاک و تغذیه منابع طبیعی دارد.
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی افزود: این بارشها بهویژه برای مراتع، پوشش گیاهی و کاهش تنش خشکسالی کوتاهمدت بسیار مؤثر بوده است.
تداوم فعالیت سامانه بارشی
نخعی با اشاره به پیشبینی وضعیت جوی روزهای آینده اظهار کرد: سامانه بارشی جدیدی که این هفته از غرب کشور وارد شد روزهای گذشته، استان خراسان جنوبی را نیز تحت تأثیر قرار داد.
وی تصریح کرد: فعالیت این سامانه در قالب بارش باران و در مناطق سردسیر و ارتفاعات بهصورت بارش برف بود.
تغییرات دمایی در روزهای آینده
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی درباره وضعیت دما نیز گفت: طی این روزها به دلیل افزایش رطوبت و پوشش ابر، کمینه دما افزایش یافته و در مقابل، بیشینه دما یک تا دو درجه کاهش یافت که این امر موجب تعدیل نسبی شرایط دمایی استان شد.
آیا بارشها کمآبی را جبران میکند؟
نخعی در پاسخ به این پرسش که آیا این بارشها میتواند کمآبی و خشکسالی استان را جبران کند، تأکید کرد: هرچند این بارشها بسیار ارزشمند و امیدبخش است، اما بههیچوجه برای جبران کمآبی انباشته استان کافی نیست.
وی توضیح داد: بیش از دو دهه است که خراسان جنوبی با انواع خشکسالی شدید، بسیار شدید و بلندمدت مواجه است. بخش عمدهای از مساحت استان تحت تأثیر کمبارشیهای مداوم قرار دارد و سفرههای آب زیرزمینی طی سالها تخلیه شدهاند.
به گفته وی، حتی اگر چندین برابر این میزان بارش نیز رخ دهد، باز هم در کوتاهمدت نمیتوان انتظار داشت که منابع آب زیرزمینی، سدها و بندها به شرایط مطلوب بازگردند.
نقش آبخیزداری در مدیریت منابع آب
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی با اشاره به اهمیت اقدامات مکمل برای بهرهبرداری بهتر از بارشها اظهار کرد: اجرای پروژههای آبخیزداری، احداث بندها، بندسارها و سازههای کنترل رواناب نقش بسیار مهمی در ذخیره آب و تغذیه سفرههای زیرزمینی دارد.
وی افزود: بهویژه احداث سازههای آبخیزداری در بالادست قنوات میتواند تأثیر قابلتوجهی در احیای منابع آب سنتی استان داشته باشد و این اقدامات باید با جدیت بیشتری دنبال شود.
تغییر الگوی بارشها؛ پیامد تغییر اقلیم
نخعی با اشاره به تغییرات اقلیمی گفت: آنچه امروز شاهد آن هستیم، تغییر در الگوی زمانی و شدت بارشها است. در گذشته، بارشها بهصورت ملایم و در چند سامانه متوالی رخ میداد، اما اکنون شاهد بارشهای شدید، کوتاهمدت و حدی هستیم.
وی توضیح داد: ممکن است بارشی که قبلاً در چند سامانه و طی چند هفته رخ میداد، امروز در مدت یک یا دو ساعت اتفاق بیفتد. این موضوع اگرچه از نظر آماری ممکن است مقدار بارش را تأمین کند، اما از نظر نفوذ به خاک و تغذیه سفرهها چندان مؤثر نیست و حتی میتواند خطر سیلاب را افزایش دهد.
پیشبینی فصلی زمستان
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی درباره پیشبینی فصلی زمستان گفت: بر اساس تحلیلهای اقلیمی و مدلهای پیشبینی، انتظار داریم زمستان امسال نزدیک به شرایط نرمال باشد.
وی افزود: میانگین بارش نرمال استان حدود 65.6 میلیمتر است و امیدواریم تا پایان سال آبی جاری بتوانیم به این عدد نزدیک شویم؛ هرچند تحقق این موضوع نیازمند تداوم فعالیت سامانههای بارشی مؤثر است.
نقش ماهوارهها در پیشبینیهای هواشناسی
نخعی با اشاره به نقش فناوریهای نوین در هواشناسی اظهار کرد: بخش عمده دادهها و تحلیلهای هواشناسی، بهویژه در پیشبینیهای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت، بر پایه تصاویر و دادههای ماهوارهای انجام میشود.
وی گفت: تصاویر ماهوارهای در کانالهای مختلف از جمله مرئی، مادون قرمز و بخار آب، اطلاعات بسیار دقیقی درباره پوشش ابر، حرکت تودههای هوا، میزان رطوبت، گرد و غبار و سامانههای جوی در اختیار ما قرار میدهد و نقش کلیدی در افزایش دقت پیشبینیها دارد.
افتخار ملی در حوزه فضایی
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی در پایان با اشاره به پرتاب ماهوارههای ایرانی گفت: پرتاب ماهوارههای سنجش از دور، از جمله ماهواره کوثر، یک افتخار ملی و پشتوانه مهم برای توسعه علمی و افزایش دقت دادههای هواشناسی است.
وی تصریح کرد: هواشناسی علمی است که با جرم و انرژی سروکار دارد و تصاویر ماهوارهای ارتباط مستقیمی با تحلیل این دادهها دارند. بدون تردید، توسعه فناوری فضایی کشور نقش بسزایی در ارتقای پیشبینیها و مدیریت مخاطرات جوی خواهد داشت.
نخعی در پایان ضمن قدردانی از تلاش دانشمندان و متخصصان حوزه هواشناسی و فضایی کشور، ابراز امیدواری کرد: با تداوم حمایت از این حوزهها، شاهد افزایش تابآوری استان در برابر خشکسالی و مخاطرات طبیعی باشیم.
انتهای پیام/258