«جان رابرتسون» (John Robertson) استاد سیاستِ رسانه در دانشگاه غربِ اسکاتلند (University of the West of Scotland) در گفتگو با خبرنگار بینالملل خبرگزاری تسنیم به بررسی نوع و کیفیت پوشش رسانهای صورت گرفته در پادشاهی متحده از همهپرسی استقلال اسکاتلند پرداخت. پروفسور جان رابرتسون به عنوان یک جامعهشناس و متخصص فناوریهای آموزشی در حوزه پژوهشی خود علاوه بر توجه به تحلیل انتقادی تغییرات اجتماعی-اقتصادی بر موضوع (کارکرد) رسانههای نوین خاصه در منازعات، دموکراسیها و مسائل مرتبط با شهروندی تمرکز دارد.
رابرتسون در این مصاحبه با اشاره به اخبار و گزارشهای متعدد منتشر شده در عرصه رسانهای کشور پادشاهی متحده مبنی بر اینکه یک "اسکاتلند مستقل" با مشکلات جدی اقتصادی و مالی روبهرو خواهد شد و اینکه اینگونه بازنمایی میشود که ظاهرا رأی مخالف به همهپرسی استقلال از دیدگاه اقتصادی عاقلانهتر است، اظهار داشت: انتشار اخبار منفی درباره اقتصاد (هرچند) میتواند بر نظر رأیدهندگان تأثیر بگذارد. اما با این حال، باید به این نکته توجه کرد که تعداد بسیاری از اقتصاددانان استقلال اسکاتلند را ترجیح میدهند. در این میان، به طور خاص میتوان به پروفسور "جوزف استیگلیز" که برنده جایزه نوبل اقتصاد است اشاره کرد. اما باید تأکید کرد که پوشش رسانهای بیبیسی به طور خاص دارای جهتگیری (علیه استقلال اسکاتلند) است. در این زمینه بر اساس یکی از پژوهشهای آکادمیکی که انجام دادهام، با بررسی بازه زمانی یک ماهه برنامه مشهور و پرمخاطب "صبح به خیر اسکاتلند" (Good Mornong Scotland) شبکه رادیویی بیبیسی اسکاتلند (BBC Radio Scotland) مشخص شد که این برنامه از هر بعدی (به غیر از پیامهای بازرگانی) نسبت به کارزار تبلیغاتی موافقان استقلال این منطقه رویکرد غیرمنصفانهای داشته و هوادار مخالفان جدایی بوده است. بررسیها نشان داد که این برنامه در ابتدای ساعت پخش خود ابتدا اخبار منفی را علیه کارزار هوادارن استقلال پخش میکند و با تکرار سنگین و چندباره این پیامها در طول ساعات مختلف به گونهای عمل میکنند که این اخبار هشدارآمیز و نگرانکننده به صورت ناخودگاه جذب مخاطب شوند. این در حالی است که اخبار و بیانیههای پوشش داده شده از سوی موافقان استقلال اغلب به صورت منفعلانه ارائه میشود در حالی که مطالب مرتبط با مخالفان استقلال به صورت ابتکاری پوشش داده میشود.
این استاد سیاستِ رسانه با اشاره به بازنمایی صورت گرفته از "یک اسکاتلند مستقل" به صورت "یک سرزمین دچار مشکل مالی" و نسبت این تصویر با دادهها و شرایط واقعی گفت: ناحیه پولی پوند استرلینگ نیازمند درآمدهای حاصل از نفت دریای شمال است. در این زمینه میتوان به دیدگاه پروفسور استیگلیز برنده جایزه نوبل اقتصاد اشاره کرد که وی متقاعد شده است که ادعای دولت پادشاهی متحده برای عدم اشتراک در واحد ارزی یک بلوف است. اسکاتلند یک کشور بسیار ثروتمند است.
رابرتسون در ادامه با اشاره به سئوالات و ادعاهای مطرح مبنی بر اینکه پوشش رسانهای صورت گرفته از حامیان و مخالفان استقلال متناسب بود و اینکه آیا از مزیتها و شرایط مناسبی برای ارائه دیدگاههای خود برخوردار بودهاند، تصریح کرد: (در این میان) بیبیسی، همانطور که پژوهشهای من نشان میدهد، سوگیری شدیدی به نفع مخالفان استقلال دارد.
این کارشناس برجسته رسانه و سیاست با اشاره به گزارشهای منتشر شده در برخی رسانهها مبنی بر اینکه بیبیسی به مجریان و گویندگان خود دستور داده تا در مورد همهپرسی استقلال اسکاتلند صحبتی نکرده و به جای آن بیشتر به پوشش رسانهای و برگزاری نشستهایی در مورد موضوعات تفریحی و سرگرمی همچون موسیقی بپردازند، تصریح کرد: بیبیسی از افزایش شدید محبوبیتِ حمایت از کارزار موافقان استقلال هراس دارد.
این استاد دانشگاه اسکاتلندی با اشاره به حمایت وستمینستر از مخالفان استقلال و همکاری تاریخی آن با بیبیسی، گفت که این دو با استفاده از راهبرد رسانهای "هراسآفرینی در مورد مشکلات اقتصادی" به دنبال ترغیب موافقان استقلال به دست کشیدن از موضع خود و دادن رأی مخالف در همهپرسی هستند.
رابرتسون با اشاره به روند تغییرات افکار عمومی در اسکاتلند طی هفتههای اخیر و میزان اثرپذیری آن از تبلیغات سیاسی لندن و حزب ملیگرای اسکاتلند اظهار داشت: حزب ملیگرای اسکاتلند در ابتدا آغازگر تمامی این (تلاشها) بود اما بعدها در یک جنبش عظیم مردمی با حدود یک میلیون فعال غوطهور شد که ممکن است بتواند تصمیم (مردم) را به سوی "آری" (موافقت با استقلال) سوق دهد.
گفتگو از امیر خالقیان
انتهای پیام/