به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری»؛ امروزه فرونشست زمین یا فروچاله، تهدید بزرگ برای محیط زیست انسان ها به شمار می رود. فرونشست یا مرگ تدریجی زمین، وقتی رخ میدهد که آبخوانها یا سفرههای آب زیرزمینی به شدت افت میکنند و با از دست رفتن مقاومت لایههای بالایی زمین، شکافهای عمیق و یا در موارد شدیدتر، چالههایی با عمق بیش از 60متر و قطری بیش از همین میزان را در زمین ایجاد میکنند.
از همین پرونده بیشتر بخوانید:
میانگین میزان فرونشست زمین در ایران براساس برخی تحقیقات، سالانه به بیش از 25سانتیمتر میرسد، آماری که در واقع آژیر خطری برای حیات فلات مرکزی ایران است. متاسفانه باید گفت بیشتر مناطق و استان های کشور در حال حاضر با خطر فرونشست زمین مواجه هستند. یکی از بحرانیترین مناطق کشور دشتهای استان اصفهان است که با فرونشست جدی مواجه شده است؛ به طوری که به گفته مسئولان، زبانههای فرونشست وارد شهر شده و قسمتهای مرکزی و بافت تاریخی شهر را نیز تحت تاثیر قرار گرفته است.
علل و عوامل فرونشست در ایران
فرونشست زمین علل و عوامل متعددی دارد که از جمله مهمترین این عوامل، برداشت بی رویه و بی حساب و کتاب از سفره های آب زیرزمینی است؛ توضیح بیشتر آنکه این پدیده خطرناک اگرچه می تواند در اثر سایر پدیده های طبیعی زمین شناسی مانند زمین لرزه، انحلال سنگ های گچی، نمکی یا آهکی، آب شدن یخ ها و حرکت های آرام پوسته و خروج گدازه از پوسته جامد زمین یا فعالیت های انسانی مانند معدنکاری، برداشت سیالات زیرزمینی مانند آب های زیرزمینی، نفت یا گاز ایجاد شود، اما به گفته کارشناسان، کاهش شدید سطح آب های زیرزمینی، مهمترین دلیل فرونشست زمین بویژه در ایران به شمار می رود. متاسفانه در طول دو دهه گذشته هر سال به طور متوسط سالانه حدود 6 میلیارد مترمکعب اضافه برداشت آب در کشور صورت گرفته است که به شکل تجمعی، حجمی بالغ بر 150 میلیارد مترمکعب کسری آب در کشور را شامل می شود.
آثار وپیامدهای ناگوار فرونشست
بحران فرونشست در ایران، آثار و پیامدهای ناگوار و خطرناک فراوانی را می تواند به دنبال داشته باشد که از جمله این آثار و پیامدها می توان به کاهش توان تغذیه پذیری آبخوان ها، شوری بیشتر آب و خاک، افزایش فزاینده هزینههای کشاورزی بدلیل پمپاژ از اعماق بیشتر و افزایش مصرف انرژی به دلیل افزایش عمق سطح ایستابی، کاهش راندمان محصولات کشاورزی و درآمد کمتر کشاورزان و غیره اشاره کرد.
با این وجود مشکلات، کارشناسان معتقدند که راهکارهای ساده ای برای کاهش و جلوگیری از فرونشست زمین وجود دارد که ما از آنها غافل هستیم. این راهکارهای ساده میتوانند کمک کنند تا حداقل از این شرایط بحرانی پیش تر نرویم و بتوانیم آن را مدیریت کنیم. یکی از راهکارهای ارزان، ساده و موثر برای مقابله با فرونشست زمین، آبخیزداری و آبخوانداری است.
ارائه یک پیشنهاد برای مقابله با فرونشست
متاسفانه باید گفت علیرغم اینکه فرونشست زمین به عنوان یکی از مخاطرات طبیعی در کشور مطرح است و بیش از یک میلیون هکتار از اراضی کشور در معرض خطر فرونشست زمین قرار دارد، متاسفانه بیشتر دستگاه ها و نهادهای مرتبط، به پایش فرونشست و ارائه آمارهای مختلف در این باره بسنده کرده اند و اقدام عاجلی برای مقابله و مدیریت این بحران صورت نمی گیرد و در واقع این پدیده که می تواند مبدل به بحران زیست محیطی در ایران شود، متولی ندارد. لذا پیشنهاد می شود جهت سامان یافتن و مدیریت معضل فرونشست در ایران، وزارت جهاد کشاورزی با محوریت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور متولی مدیریت این مساله شود تا برنامه ریزی منسجم و هدفمند و همچنین اقدامات فوری جهت مقابله با این معضل در کشور انجام شود.
انتهای پیام/