دکتر مسعود یونسیان در گفتوگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران پویا درباره مطالعه انجام شده در استان فارس و اعلام اثربخشی 5 درصدی واکسن سینوفارم در پیشگیری از ابتلا به کرونا (برای دیدن جزئیات مطالعه اینجا کلیک کنید) اظهار داشت: ما از مجری مطالعه درخواست کردهایم در کارگروه مطالعات واکسیناسیون کرونا، ارائهای داشته باشند تا ما نیز نقد و تحلیل خود را ارائه کنیم، مجری محترم این طرح مطالعاتی نیز این مسئله را پذیرفتند اما گفتند هنوز در حال کار روی آنالیز و نتایج مطالعه هستیم و لذا منتظر ایشان هستیم تا همکاران ما نیز بتوانند در تحلیل این مطالعه کمک کنند. در عین حال قدری عجیب است که قبل از آنالیزهای نهایی، نتایج مطالعه منتشر شده است. انتشار اطلاعات به این شکل، ممکن است موجب سوءبرداشت شود.
وی افزود: ما دو مدل سیستم پایش داریم که به آنها نظام مراقبت فعال و غیرفعال میگوییم که به معنای دو روش متفاوت برای جمعآوری دادههای مربوط به یک موضوع سلامت است. در نظام مراقبت فعال، معمولاً به صورت هفتگی و به شکل فعال با افراد مورد مطالعه، تماس گرفته و از آنها درخصوص هرگونه عوارض واکسن، علائم بیماری کرونا و وضعیت جسمانی آنها (بستری و ابتلا) سوال پرسیده میشود که دادههای این روش کیفیت بسیار بالایی دارد؛ روش غیرفعال به این صورت است که یک سامانه اعلام و از افراد واکسنزده خواسته میشود که اطلاعات و علائم خود را در این سامانه ثبت کنند یکی از مشکلات این روش مطالعه این است که ممکن است برخی از افراد مورد مطالعه، اشتباهاتی در گزارشدهی عوارض و علائم خود داشته باشند و یا برخی افراد دیگر، اطلاعات موردنیاز را در سامانه وارد نکنند که این امر موجب بروز نقص در اطلاعات و نتایج نهایی میشود.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: باتوجه به اینکه مطالعه روی 380 هزار نفر انجام شده است، به نظر میرسد در این مطالعه، از روش نظام مراقبت غیرفعال برای تحقیق درباره اثربخشی واکسنها استفاده شده است، هرچند تا گزارش را نبینیم نمیتوانیم اظهارنظر قطعی کنیم؛ در این روش خود افراد، عوارض و علائمشان را گزارش میکنند و این روش، خیلی دقیق نیست. از سوی دیگر، واکسنها سه شاخص مهم دارند، اولین شاخص این است که این واکسنها تا چه حد در پیشگیری از مرگ اثر داشتهاند، دومین شاخص، میزان اثربخشی واکسنها درجلوگیری از عفونت شدید و بستری در بیمارستانهاست و سومین شاخص اثربخشی واکسن کرونا، این است که این واکسنها تا چه حد توانستهاند جلوی آلوده شدن افراد یا عفونت را بگیرند.
وی گفت: عفونت در زبان پزشکی به این معناست که عامل بیماریزا در بدن فرد تکثیر و باعث بروز علائم بیماری شود یا اینکه بدون بروز علائم باشد. تقریبا حدود نیمی از موارد عفونت که در کرونا رخ میدهد بدون علائم است یعنی فردی که به کرونا مبتلا شده، علائمی از خود بروز نمیدهد اما میتواند آلودگی را به دیگران سرایت دهد. واکسنها در پیشگیری از مرگ کارایی بالایی دارند، درپیشگیری از عفونت شدید هم همه انواع واکسن های تایید شده در دنیا کارایی بالای 50 تا 70 درصد دارند اما در پیشگیری از عفونت ممکن است کارایی کمتری داشته باشند.
وی تصریح کرد: هدف مهم از واکسیناسیون کرونا، این است که افراد در صورت ابتلا، فوت نکنند؛ هدف دوم این است که در صورت ابتلا به کرونا، بستری نشوند و بار سیستم بهداشتی زیاد نشود و هدف سوم نیز این است که افراد زیادی واکسینه شوند تا جلوی انتقال ویروس از فردی به فرد دیگر گرفته شود؛ یعنی واکسن باعث میشود که گردش ویروس در جامعه کاهش یابد بنابراین حتی به فرض صحت دادههای ارائه شده در این نامه نیز، مشخص شده این واکسنها در پیشگیری از بستری و مرگومیر اثر قابل توجهی دارند. اینکه برخی رسانه ها به جای مهمترین اهداف مطالعه، سراغ کم اهمیت ترین شاخص گزارش شده در این مطالعه رفته اند نیز جای تامل دارد.
یونسیان در پایان خاطرنشان کرد: اصولاً اگر همه افراد واکسن بزنند، دیگر این نگرانی که افراد واکسینه، دیگران را آلوده کنند وجود ندارد و این دغدغه زمانی مطرح می شود که عده ای نخواهند واکسن زدن را بپذیرند و طبیعی است که مسئولیت این تصمیم نیز با خود این افراد باید باشد.
انتهای پیام/