به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، عباس خامهیار که دکترای علوم سیاسی خود را نیز از دانشگاه بیروت کسب کرده است، پیش از مسئول دبیرخانه دائمی ستاد خارجی دهه فجر در سالهای متوالی بوده و همچنین مدتی را در عرصه وابستگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان حضور داشته است. وی همچنین پیش از این مدتی را رایزن فرهنگى جمهورى اسلامی ایران در قطر بوده و به عنوان رایزن نمونه جمهورى اسلامی ایران در سه سال گذشته شناخته شده است.
خامهیار روزهای پایانی ماموریت خود را در کویت میگذارد وی در گفتوگو با تسنیم به رابطه محکم فرهنگی بین ایران و کویت اشاره میکند و میگوید: همه امیدوار هستند تمامی حوزههای مشترک بین ما و کویت مانند اقتصادی، سیاسی و کنسولگری و کار به سطح روابط فرهنگی بین ایران و کویت برسد.
متن گفتوگوی تسنیم با عباس خامهیار، رایزن فرهنگی ایران در کویت را در ادامه میخوانید:
تسنیم: سابقه خوبی در ذهن مردم ایران نسبت به مردم کویت وجود دارد. در عین حال هم بسیاری هیچ سابقه ذهنی ندارند. رابطه ایران با کویت بعد از انقلاب اسلامی چگونه بود، چه دورانی را طی کرد و الان چگونه شده است؟
باید این در نظر گرفت که کویتیها نسبت به کشورهای حوزه خلیج فارس از پیشینه فرهنگی و روشنفکری بهتری برخوردار هستند. دهه 70 میلادی در آنجا ساختار سیاسی، پارلمانی و انتخاباتی آزاد وجود داشت. همچنین روشنفکرانی وجود داشتند که یا ناسیونالیست یا اسلامگرا بودند.
با تمام این شرایط صحنه سیاسی و فرهنگی و ادبی کویت از دیرباز قابل توجه و متفاوتتر از کشورهای مختلف بودند. نسبت آنها با ایران به ماجرای کویتیهای ایرانیتبار نیز برمیگردد. کویت شهروند واقعی به معنای مهاجر و مقیم نداشته است بلکه همه با هم کویت را ساختند و کشور را کسانی که بوجود آوردند که همه مهاجر بودند.
عربستان، عراق، بحرین و بخش زیادی هم از ایران بودند که با هم آمده و کشور را ساختند. بحث عرب و عجم در اینجا مطرح نیست زیرا هم عرب و هم عجم با هم کویت را ساختند. ما با خانوادههای بهبهانی، کندری، دشتی، شوشتریها و ... مواجه هستیم که کویتیِ ایرانیتبار هستند و حضور پررنگی دارند. ارتباط از ابتدا وجود داشته است و بسیاری از استانهای ساحلی ما را مردمی تشکیل میدهند که مقیم کویت بوده و ایرانی تبار هستند.
فرزندان خانوادههای ساکن در لامرد، لار و بوشهر عمدتا در آنجا هستند. در این بین یک علاقه محبتآمیز و خانوادگی هم وجود دارد. به یاد داریم که قبل از انقلاب و اوایل انقلاب بازار کویتیها در جای جای کشور وجود داشت که این نشان میداد روابط تجاری خوبی وجود دارد. کویت آن روز، دوبی ما بود. این بازارهای کویتیها فعال بودند و ایرانیها در آن خرید و فروش میکردند. متاسفانه در یک مقطع زمانی به خاطر فشاری که بعثیها و شخص صدام روی کویت به وجود آورد و انفجارهایی که انجام داد، فشار زیادی شکل گرفت که باعث شد ما خاطره خوشی از کویت نداشته باشیم. رسانهها و سیاسیون کویتی بالاجبار یا به خواست خود در صف متجاوزان بعثی قرار داشتند و بخشی از رسانهها در اختیار بعثیها قرار گرفت و اسناد آن هم افشا شد.
ما در اوج قدرت کویت را بخشیدیم
چهره صدام و حزب بعث بعد از اشغال کویت اشکار شد و یک دور جدیدی از روابط بین ما و کویت ایجاد شد که این روابط بیسابقهای بود، زیرا ما در اوج قدرت کویت را بخشیدیم. ما به آنها کمک کردیم و دروازه و مرزهای ایران به روی کویت باز شد و دهها هزار نفر از آنها به ایران آمده و سکنی گزیدند. در این رابطه نماینده سیاسی ما در آنجا فعال بود و مدارک را در اختیار قرار میداد و هجرت کویتیهای تحت اشغال را به ایران تسهیل میکرد. ایران قبل از کشورهای حوزه خلیج فارس و آنهایی که هم پیمان حوزه خلیجفارس بودند، اشغال کویت توسط عراق را محکوم کرد.
بعد از آزادسازی هم ایران در مجامع جهانی پشتیبانی قدرتمندی را از کویت داشت. همچنین ماجرای خاموشکردن چاههای نفت پیش آمد. در مجموع روابط ما بهتر شد. بافت اجتماعی مردم آنجا هم به شکلی است که مانند برخی دیگر از مناطق در آن افراطیگرایی دیده نمیشود. لذا این علائق، تاریخی و قدیمی است. همچنین ایران در ساختار سیاسی و شهرسازی کویت نقش بزرگی در گذشته داشته است. این دلایل روند روابط امروز را پایه ریزی کرده است.
زبان فارسی در کویت با بار فرهنگی بالایی شناخته میشود
تسنیم: شنیدهایم که بسیار هم فارسی حرف میزنند.
بله. بخش زیادی است و با افتخار هم فارسی حرف میزنند. بسیاری از مسئولان به فارسی صحبت میکنند. همچنین کویتیهای غیر ایرانیتبار با مسئولین سفارت در اولین واکنشی که به ما دارند فارسی حرف میزنند و پاسخ میدهند و زبان فارسی را به عنوان زبانی با بار فرهنگی بالا می شناسند و به حق هم همین است. ما به شدت از استقبالی که از دوره های زبان فارسی ما در طول سال میشود شگفت زده میشویم. در این دورهها تیپها، ملیتها و شخصیتهای مختلف با سطوح مختلف آمده و با امکاناتی که وجود دارد، زبان فارسی را میآموزند.
تسنیم: در قضیه فلسطین و اسرائیل هم به یاد نداریم که موضعگیری نامناسبی داشته باشند.
خیر. اصولا موضع گیری میانهای دارند. از همان ابتدا حامی بحث فلسطین بودهاند و تا اکنون در هیچ شرایطی برخلاف برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس ملاقاتی نه به صورت آشکار و پنهان نداشتهاند. همیشه و در همه موضعگیریها فلسطینیها حمایت پده و از آنها پشتیبانی مالی و سیاسی و فرهنگی میشود. آنها اساسا در بحرانهای منطقه نقشی میانهرو نسبت به ایران دارند. آنها علیرغم فشارهایی که در چارچوب شورای همکاری به آنها وارد میشود نسبت به بحرین و یمن موضعگیری بهتری دارند. آنها معقدند که راهحل در سوریه، بحرین و یمن سیاسی است.
در بخش فرهنگی کویت نهادهای فرهنگی ریشهداری وجود دارد. مجله العربی بزرگترین مجله ماهانه جهان عرب است که حدودا 55 سال پیش در آنجا منتشر شده و همه روشنفکران عرب در همهجا نسبت به آن مجله ادای احترام داشتهاند. بسیاری از نویسندگان و روشنفکران جهان عرب قبل از اشغال ساکن کویت بودند و روزنامهها را از آنجا هدایت می کردند. بعد از اشغال کمی این وضعیت دگرگون شد و طبیعتا مجبور به هجرت شدند اما در مجموع از یک پیشینه فرهنگی قوی و قابل تقدیر نسبت به دیگر کشورهای حوزه خلیجفارس برخوردار هستند.
تسنیم: در کویت موضعی علیه فیلم محمدرسولالله(ص) وجود ندارد؟
خیر، اتفاقا زمینه گسترش و ترویج آن وجود دارد.
تسنیم: چه تعداد ایرانی وجود دارد و عموما چه میکنند؟
50 هزار نفر و در مجموعه کارشان کارگری است.
تسنیم: در مورد فعالیت های فرهنگی جمهوری اسلامی در کویت صحبت کنید.
از ابتدا تا الان ما 3 پارامتر مثبت برای گسترش رابطه داریم. یکی اینکه پیشنیه فرهنگی است و این بستر مناسبی است که از قبل بوده است. کویتیها نسبت به عظمت فرهنگ، تمدن و هنر ایران واقف هستند و این جایگاه را خوب می شناسند و طبیعی است که این تعامل برقرار بشود. نکته دوم این است که از ابتدای تشکیل و تاسیس رایزنی فرهنگی این کار در چهارچوب قانون و توافقنامههای دو طرف با امضای وزرا و تصویب مجلس شورای اسلامی برقرار شد. یعنی یک رابطه قانونمند و توافقنامهای وجود دارد. نکته سوم هم این است که خوشبختانه کارهایی که از طرف رایزنی در گذشته انجام شده و اکنون با شفافیت تمام و واضح در چهارچوب این تفاهمنامهها است. این سه نکته زمینه گسترش روابط فرهنگی را پدید آورده است.
با صراحت باید گفت هیچ مشکلی در روابط فرهنگی بین ایران و کویت وجود ندارد
به شکل دیگر هم میتوان از این نکته صحبت کرد که نوعی اعتماد فوقالعاده بین نهادهای فرهنگی مانند سازمان فرهنگ، رایزنی فرهنگی و نهادهای فرهنگی کویت در تمام سطوح ایجاد شده است. این همکاری و اعتماد متقابل به گونهای است که هرگونه رابطه فرهنگی در گذشته را هموار کرده و هموار میکند. در آخرین نشست دوجانبه کمیسیون مشترک ایران و کویت که سال گذشته در کویت انجام شد، نسبت به مسئله فرهنگی تاکید شد و آن کمیسیون از پیشبرد و پیشرفت روابط فرهنگی اظهار رضایت کرد.
همه امیدوار هستند تمامی حوزههای مشترک بین ما و کویت مانند اقتصادی، سیاسی و کنسولگری و کار به سطح روابط فرهنگی بین ایران و کویت برسد. اگر سوال بشود در چه بخش هایی فکر می کنم نه فرصت و نه ضرورتی وجود دارد که عملکرد فرهنگی را ارائه بدهیم. اما می توانم بگویم یک نوع اعتماد بین افکار عمومی کویت نسبت به ایران و عملکرد فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کویت وجود دارد. این اعتمادگیری حاصل ارتباط گیری، جلسات مشترک و شفافیت در کار است و طبیعتا این حوزه ها روز به روز گسترده تر می شود.
ما هفته فرهنگی جمهوری اسلامی ایران را بسیار باشکوه در کویت برگزار کردیم. جشنوارههای سینما در آنجا برگزار میشود. نشستهای علمی و دانشگاهی انجام میشود. دیدارها و ملاقاتهای دانشگاهی در کویت و ایران برگزار می شود. میزگردهای متعدد برگزار میشود. در هردوره وزیر فرهنگ و ارشاد کشورمان چه در دوره آقای حسینی و چه در دوره آقای جنتی اجلاسهای بزرگی برگزار شد. آقای حداد تشریف آوردند. بخش فرهنگی حوزه فعالیت آقای لاریجانی فعال بود. همایشهای فرهنگی، بزرگداشت شعرای نامدار کشورمان، استفاده از فضای رسانهای، مصاحبه با مطبوعات و شبکههای مختلف، برگزار شد و این امکانات کاملا در اختیار رایزن و رایزنی به سفارت جمهوری اسلامی گذاشته شده است.
در سال گذشته توافق نامهای با 6 دانشگاه بزرگ کشور از جمله، دانشگاه تهران، اصفهان، شیراز و علوم پزشکی تهران، اصفهان و شیراز بسته شد و روسای دانشگاههای کویت به مدت 10 روز از مراکز علمی و دانشگاهی ما دیدن کردند. گروههای مختلف زنان، نخبگان، خبرنگاران، دانشگاهیان از شهرهای مختلف در ایران دیدن کردند و نشستهای مختلفی گذاشتند. دورههای آموزش زبان فارسی ما دورههای گسترده و کمنظیری در منطقه است.
ما ازظرفیت رسانهای و مطبوعاتی نسبتا آزادی که در آنجا وجود دارد استفاده بهینه میکنیم. ویژه نامههای سیاحتی و ایرانگردی و ایرانشناسی به صورت رایگان در این مطبوعات چاپ و منتشر میشود. ما با یک پدیده منحصر به فرد در کویت روبه رو هستیم که آن بحث دیوانیها است. نسبت به جایگاه حقیقی و حقوقی، نخبگان کویتی دارای دیوانیها هستند که دیوانیها به عنوان پارلمانهای کوچکی در جامعه کویت حضور فعالی دارند. لذا ما ارتباطی که با دیوانیها داریم منحصر به فرد است و ارتباط رایزن با اقشار مختلف اختصاص به یک طیف و یک تاریخ و مذهب نیست که این نقطه قوت ما در کویت است. ما با همه نحلهها و گروههای اسلامی و غیر اسلامی در ارتباط هستیم و این فضای تفاهم، همکاری و همگرایی وجود دارد که به نیکی از رایزنی فرهنگی نام برده میشود. ما با مسئولان فرهنگی کشور ارتباط وسیعی داریم و در مناسبتهای جهانی به طور منحصر به فرد برنامه داریم. آخرین کاری هم که انجام شد این بود که ارکستر 80 نفره را دعوت کردیم و در فضای تاریک و ایران هراسی که بعد از حوادث یمن در منطقه شدت پیدا کرده و سایه گسترانده بود، در دو شب متوالی در بزرگترین سالن کشور ارکستر سموفنیک را اجرا کردند که حامل پیامهای صلح و دوستی ملت ایران بودند. استقبال فوق العادهای از این کار شد.
انتهای پیام/