"هیجان" در علم روانشناسی معمولا به احساسها و واکنشهای عاطفی اشاره دارد که از سه مولفه شناختی، افکار و نیز باورها و انتظارهایی که نوع و شدت پاسخ هیجانی را تعیین میکنند، برخوردار است.
از نگاهی دیگر در تجزیه و تحلیل رفتارهای هیجانی باید گفت در این نوع رفتار ممکن است آنچه برای یک فرد فوقالعاده لذت بخش باشد برای دیگری کسل کننده یا آزارنده باشد که این موضوع را می توان در همه موضوعات از جمله دادوستدهای بازار سرمایه نیز تعمیم داد. بازاری که هیجانی بودنش همیشه و در همه شرایط قابل لمس و دیدن است؛ خواه این موضوعات سیاسی باشند، خواه اقتصادی، خواه فرهنگی و خواه داخلی یا در سطح بین المللی.
و البته در چنین شرایط هیجانی و روانی در بورس، عده ای با جریان هیجانی بازار همگام می شوند و بدون هیچ دلیل و منطقی اقدام به فروش سهام می کنند و در مقابل عده ای دیگر که تعدادشان اندک است از این فرصت برای خرید سهام استفاده می کنند که در بیشتر مواقع هم موفق هستند و بدور از هیجان سود کسب می کنند.
به همین منظور نگاهی به آخرین تحولات بازار سرمایه نشان از تاثیر مستقیم انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر بروز رفتارهای هیجانی معامله گران بورسی دارد. هیجانی که موجب شد همزمان با انتشار نتیجه نهایی انتخابات ایالت متحده شاخص بورس افت 1500 واحدی را در نوزدهمین روز از دومین ماه سومین فصل امسال به خود ببیند و بیشتر نمادهای معاملاتی نیز روند منفی را طی کنند و در برخی موارد نیز با تشکیل صف فروش به کار خود پایان دهند.
جدای از این موضوع که واکنش معامله گران بورسی به انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا هیجانی و موجب ریزش بی منطق شاخص و قیمت سهام در بورس شد باید گفت سالهاست که هیجان و هیجان زدگی معامله گران به عنوان درد کهنه و آفت بورس مطرح است و وقتی به هر دلیلی شاخص بورس و قیمت سهام در بازار کاهش یا افزایش پیدا می کند، موجی از هیجان زدگی را در بازار سهام شاهد هستیم که این موضوع از قضا در بازار منفی بیشتر رخ می دهد؛ چرا که در بازار نزولی برخی سرمایه گذاران بدون توجه به ارزندگی سهام، تنها برای ذخیره کردن سودشان و یا جلوگیری از افت بیشتر سرمایه خود اقدام به حضور در صف های فروش می کنند که این موضوع یعنی افت بیشتر و هیجان افزون تر در بازار سرمایه.
از نگاهی دیگر باید این گونه اظهار داشت که "ریسک پذیری" یکی از مفاهیمی است که با بازار سهام عجین می باشد و بورس بدون ریسک یعنی سپرده گذاری در بانک. بر این اساس نباید برخی خبرها و شایعات و نیز افت و کاهش های قیمت سهام و شاخص در کوتاه مدت در تصمیم گیری و حضور سهامداران در صف های فروش و خرید سهام تاثیر بگذارد و باید معامله گران بورسی با دیدی بلندمدت در بورس حضور داشته باشند.
به همین دلیل است که برخی معتقدند مواردی چون استفاده غیرمفید از تحلیل تکنیکال، دسترسی آسان به بازار و نیز شبکههای اجتماعی مانند تلگرام، ضعف فرهنگ سازی و عدم اطلاع رسانی دقیق و شفاف، ضعف دانش و تحلیل و سواد اقتصادی معامله گران و نیز سودبردن برخی افراد از هیجان زدگی برخی دیگر، در بروز رفتار عجولانه و هیجانی برخی معامله گران بورسی اثرگذار است و هیجان زدگی را به "آفت" و "دردی کهنه" برای بورس تبدیل کرده که درمان آن را باید در "فرهنگ سازی و اطلاع رسانی" و نیز "جایگزینی تحلیل بجای هیجان" جستجو کنیم. موضوعی که این روزها جای خالی آن در زدودن آفت هیجانات در بورس بیش از پیش احساس می شود ...
* مهدی حاجی وند
انتهای پیام/