به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، به طور قطع و یقین باید اعتراف کرد که سنگ نگارهها تنها بازمانده و نقاشیهایی از اجدادمان هستند که روی سنگهای سترگ با ابزاری ساده نقش بستهاند، سنگ نوشتههایی که با وجود سادگی که در خود دارد عمیقترین معناها و پیامها را به نسل امروزیها منتقل میکند؛ سنگ نگارههایی که با زبانی ساده با ما حرف میزند.
به گفته کارشناسان میتوان این نکته را یادآوری کرد که شهرستان گلپایگان را میتوان به عنوان یکی مناطقی عنوان کرد که بیشترین سنگ نگاره را در دل خود جای داده که این نشان از قدمت تاریخی این شهر است.
اگر چه سنگ نگارههای مهمی از این شهرستان بهدلیل آبگیری سد کوچری زیر آب مدفون شده چندی پیش "صورت فلکی سرطان" تنها سنگنگارهی حک شده از صورتهای فلکی در "منطقه البروج" که نمونه آن در ایران دیگر یافت نمیشود در سد کوچری، زیر آب رفت. این در حالی است که در این منطقه کارشناسان در حال شناسایی بودند که آبگیری سد انجام شد.
در همین واپسین لحظات بود که رسانهها و دوستداران میراث فرهنگی به این مسئله واکنش دادند، به گفته محسن جمالی، پژوهشگر سنگنگاره و نقوش صخرهای از مهمترین سنگنگارههای قرار گرفته در این محوطه را «سنگنگاره صورت فلکی سرطان» یا «خرچنگ» است که هیچ نمونهی دیگری از این سنگنگاره در هیچ نقطهی دیگری در ایران نداریم، در واقع میتوان گفت آن سنگنگاره یکی از مهمترین قربانیان آبگیری سد کوچری است که با این اتفاق به طور کامل نابود میشود.
وی افزود: زیر آب رفتن سنگنگارهها، نقوش به واسطه رسوبگذاری که در اثر روبهرو شدن با جریان آب در طول یک مدت زمان مشخص است، از بین میروند. از سوی دیگر تعداد زیادی از سنگها به دلیل لایه لایه بودن و به واسطه قرار گرفتن در معرض آب، به مرور دچار فروپاشی میشوند.
از سال 88 سنگنگارههای کوچری در حال پیگیری است
اما در این میان علمدار علیان مسئول باستان شناسی میراث فرهنگی اصفهان از پیگیریهای میراث فرهنگی در این مورد از سال 88 به تسنیم میگوید: از سال 88 پیگیر سنگ نگارهها در کوچری بودیم این پروژه توسط آب منطقهای تهران انجام میشود از همان زمان مکاتباتی با آب منطقهای انجام دادیم مبنی بر شناسایی و مستند نگاری و نجات بخشی آثاری که در محدوده سد است.
وی افزود: ما یک سال مکاتبه کردیم و پژوهشکده میراث ورود کرد، پروژه ملی بود و نجات بخشی سنگ نگارهها مطرح شده بود کلیهی پیگری امور اجرایی روی دوش پژوهشکده قرار گرفت، همان موقع ما قصد انتقال آنها را داشتیم تا در شهر گلپایگان نگهداری و در معرض نمایش قرار بگیرد.
مسئول باستانشناسی میراثفرهنگی اصفهان گفت: در مکاتباتی که داشتیم آب منطقهای تهران هزینه این نجات بخشی را متقبل نشده و به نوعی این ماجرا در سیکل اداری قرار گرفته است امیدواریم با پیگیری نجات بخشی سنگ نگارهها انجام شود.
آبگیری سد برای نجاتبخشی سنگ نگارهها متوقف شد
اگر چه در این میان نماینده گلپایگان وخوانسار خبر از توقف آب گیری سد برای جابجایی و نجات بخشی سنگ نگاره داده است، وی در این باره میگوید: با همکاری NGO گردشگری و انجمن محیطزیست گلپایگان در زمینه بحث گردشگری و خطر انقراض سنگنگارههای کوچری گپایگان در اثر آبگیری سد کوچری، رایزنیها با رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور به صورت کتبی و حضوری صورت گرفت.
وی افزود: به استناد قوانین مختلف جزائی کشور دستوری مبنی بر توقف عملیات آبگیری سد کوچری اجر شده تا جمعآوری و جابجائی این آثار تاریخی و 7 هزارساله مردم کوچری هر چه سریعتر انجام شود.
بختیار تصریح کرد: امیدواریم با سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری و پژوهشکده باستان شناسی نسبت به جمع آوری و جابجایی سنگ نگارهها سریعتر اقدام کند تا عملیات آبگیری سد کوچری دچار اختلال نشود؛ مسوولان وزارت نیرو همکاری لازم با پژوهشکده باستان شناسی در جابجائی سنگ نگارهها انجام دهند تا آبگیری مانع جابجائی سنگنگارهها نشود.
سنگ نگارههای تنگه غرقاب گلپایگان یادمان باشد
اما در این میان باید این نکته را اشاره کرد اینکه درست است که کوچری با پیگیریها امید اینکه سنگ نگارهها نجات یابند بیشتر شده اما گلپایگان منطقه دیگری نیز به نام " تنگه غرقاب" در خود دارد که در آنجا نیز سنگ نگارههای زیادی به امان باد، باران و طبیعت سپرده شده است.
مرتضی فرهادی در کتاب موزههایی درباره تعداد سنگنگارههای موجود در تنگ غرقاب قیدو و همچنین سرشاخه های رودخانه خمین و گلپایگان را بالغ بر 25 تا 30 هزار عدد برآورد نموده است. عمده نگاره ها مربوط به جانوران بهویژه بز کوهی و شکار آنان توسط انسان است. در این نگارهها ابزار اصلی شکار انسان تیر و کمان و نیزه بوده است. از سنگ نگارههای موجود در منطقه می توان به سنگ نبشتهها و کتیبههای تنگ غرقاب در صخره کتیبه دار و چم اسبه اشاره کرد.
نجات بخشی سنگ نگارههای کهن که گذرگاه تاریخ را با نشان میدهد بخش ارزشمندی است اما در این میان کاش مسئولان مربوطه یادشان به سنگ نگارههای تاریخی در منطقه تگه غرقاب گلپایگان نیز باشند.
گزارش از نگین فروغی
انتهای پیام/