به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، بدخشانِ تاجیکستان طی ماهها اخیر در کانون توجه تحلیلگران و ناظران امنیتی آسیای مرکزی قرار داشته است. پیش از این نیز درگیریهای خونین سال 2012 در این منطقه که با ورود نیروهای نظامی دولت صورت گرفت، زمینههای نگرانی را برانگیخته بود. در سال 2014 نیز شاهد ناآرامیهایی در بدخشان بودهایم. ولایت خودمختار کوهستانی بدخشان، بزرگترین ولایت تاجیکستان است که در شرق این کشور قرار دارد. بیش از نیمی از جمعیت این ولایت پامیری و پیرو مذهب تشیع اسماعیلیه هستند.
ضرب الاجل یک ماهه رحمان در ماه سپتامبر
از سخنرانی شدیدالحن اواسط سپتامبر 2018 امامعلی رحمان، رئیسجمهوری تاجیکستان در شهر خاروغ، مرکز ولایت خودمختار بدخشان بیش از 3 ماه میگذرد. با این حال همچنان وضعیت خاروغ به ثبات نرسیده و تشنجها در شهر وجود دارد. در آن سخنرانی رحمان با انتقاد شدید از مقامات محلی در عدم توانایی برخورد با رهبران غیررسمی بدخشان، ضمن برکناری شماری از مسئولین، ضرب الاجلی یک ماهه برای رسیدگی به وضعیت این ولایت تعیین میکند. پس از آن با ورود نیروهای نظامی و امنیتی از ولایتهای دیگر به خاروغ؛ فضایی مشابه حکومت نظامی در این شهر تشکیل شده و اوضاع متشنج میشود. با این حال با پایان ضرب الاجل یک ماهه رحمان که در نتیجه آن شماری سلاح از منطقه جمعآوری شده و به عقیده مقامات محلی به امور انتظامی بدخشان سامان داده شد، بدون درگیری و تشدید تشنجات این وضعیت پایان یافت.
دعوت رهبران غیررسمی بدخشان به دوشنبه
پس از آن بود که دولت تاجیکستان طی نامهای به 7 رهبر غیررسمی بدخشان، به آنها هشدار میدهد که دست از اعمال غیرقانونی و جنایی خود بردارند. در پی آن این 7 نفر نیز وعدههایی به دولت داده مبنی بر این که دیگر اقداماتی که جرم تلقی میشود را از جمله امور مربوط به سلاح و تسلیحات را صورت ندهند. پس از آن در اواخر ماه اکتبر بود که دولت این 7 رهبر غیررسمی بدخشان را به دوشنبه دعوت میکند. طالب ایامبیکاف، یادگار محمدسلاماف، منور شنبهاف و زائر رجباف این دعوت را پذیرفتند و به دوشنبه رفتند. با این حال، محمدباقر محمدباقراف، خرسند خرسند مزاراف و امرالدین الواتشایف این دعوت را نپذیرفتند.
بازگشت ناآرامیها با بازداشت برادر محمدباقراف
با گذشت یک ماه از این وقایع، با آغاز سال جدید میلادی و در پی بازداشت طاهر محمدباقراف، برادر محمدباقر محمدباقراف، یکی از 7 رهبر غیررسمی شاهد بازگشت ناآرامیها به این منطقه بودهایم. پیش از این نام وی در بیانیههای ستاد بینادارهای رسیدگی به وضعیت بدخشان در ماه اکتبر در کنار محمدعلی ایامبیکاف، پسر طالب ایامبیکاف، دیگر رهبر غیررسمی بدخشان شنیده شده بود. گفته میشود وی نگهبان یکی از بیمارستانهای شهر خاروغ است.
برخی منابع تاجیک در گفتوگو با رادیو آزادی علت بازداشت طاهر محمدباقراف را عدم اطاعت از نیروهای پلیس در بعد از ظهر روز 3 ژانویه عنوان کردهاند. پس از بازداشت برادر 53 ساله محمدباقراف، شماری از طرفداران او با تجمع در شهر خاروغ خواستار آزادی وی شدهاند. این اعتراضات منجر به بازگشت تشنج و ناآرامیها به بدخشان شده است.
در همین حال غالب نیتبیکاف، سخنگوی دولت در ولایت بدخشان درباره بازداشت او گفته است: عصر روز سوم ژانویه، بعد از دستگیر شدن طاهر محمدباقراف، بعضی از همدستان او در اطراف پاسگاه محله «بیدیای» خاروغ جمع شده، خواستار آزادی او شدند. کارمندان پلیس پاسخ قاطع دادند که طاهر محمدباقراف آزاد نمیشود و برای عملکرد خود در دایره قانون پاسخگو خواهد بود.
در همین حال یکی از مقامات وزارت امور داخلی تاجیکستان در مصاحبهای به رسانههای تاجیک گفته است که وی علاوه بر این، با خودرویی که شیشههای آن دودی بوده، بر خلاف قانون در شهر گشت و گذار میکرده است. وی همچنین میافزاید که طاهر محمدباقراف 53 ساله از سال 2014 به اتهام «اوباشگری» تحت پیگرد قانونی قرار داشته است.
یادآور میشود یکی از موضوعاتی که دولت در قبال بدخشان تاکید بسیار زیادی بر روی آن داشت، رانندگی بدون داشتن گواهینامه و دودی کردن شیشههای خودروها بود. در ضرب الاجل یک ماهه در سپتامبر و اکتبر 2018، با خودروهای زیادی در این زمینه برخورد شده بود.
آمادهباش نیروهای امنیتی و قطع دسترسی به شبکههای اجتماعی
در همین حال با افزایش تنشها در بدخشان، یکی از مقامات امنیتی تاجیک به سامانه «اخبار» گفته است که نیروهای تمام مقامات در خاروغ در حالت آمادهباش قرار دارند. علاوه بر این دسترسی به خاروغ بسیار سخت شده و از عصر روز 3 ژانویه، پس از دستگیری طاهر محمدباقراف نیز دسترسی به شبکههای اجتماعی، از جمله قیسبوک در تاجیکستان با همان دلایل سابق «ضرورت انجام امور فنی» دوباره مسدود شده است.
با این حال برادر بزرگ طاهر، محمدباقر محمدباقراف و دیگر چهرههای برجسته بدخشان همچنان اظهار نظری در این باره نکردهاند. برخی تحلیلگران علت اصلی بازداشت طاهر را اعمال فشار به برادرش برای همراهی با برنامههای دولت در بدخشان عنوان میکنند.
انتهای پیام/