گزارش| آزمون و خطا در مدیریت شهری اهواز / نخل‌های کنده شده مرکز شهر شهادت دهند
در پی انتشار خبر برچیدن نخل‌های کاشته شده در خیابان سلمان فارسی توسط شهرداری اهواز آن هم سه هفته پس از کاشت آن‌ها؛ این سوال به وجود می‌آید که آیا مرکز شهر هم با «آزمون و خطا» مدیریت می‌شود؟
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز، معلوم نیست حکمتش چیست که در این وضعیت کرونایی، چرا شهرداری اهواز اصرار دارد در بورس خبرها باقی بماند. واقعا خطایی عادی رخ داده یا پشت‌پرده‌ای در جریان است. می‌پرسید چه شده؟ هنوز هفته اول سال 99 پایان نیافته که تعداد زیادی نخل بی‌زبان، در کمتر از 3 هفته بعد از کاشت آن‌ها از خیابان سلمان‌فارسی برچیده شدند.
پیگیر موضوع شدیم که متوجه شدیم شهردار منطقه یک توضیحاتی در این خصوص ارائه داده و گفته که این نخل‌ها جهت هم سطح‌سازی با سایر نخل‌های نادری «جابه‌جا» شده است. طبق دستور شهردار اهواز قرار است به جای این نخل‌ها که از نژاد زاهدی بودند نخل برحی با کیفیتی بهتر از نژاد قبلی جایگزین شوند و نخل‌های قبلی جهت کاشت در نقطه دیگر اهواز استفاده شوند.
اما این توضیحات نتوانست بسیاری از منتقدین را مجاب کند. در یکی از صفحات مجازی خبری یکی از شهروندان در این رابطه نوشته بود: واقعا کجای دنیا کلی هزینه می‌کنند نخل می‌کارند و بیست روز بعد در می‌آورند؟ از کجا معلوم نخل‌های جدید بعد از مدتی به دلایل دیگر کنده نشوند؟ آیا قرار است درباره کاشت نخل‌ها در فضای شهری که علم و تجربه آن در دنیا وجود دارد و خود اهواز در آن سابقه دیرینه دارد با آزمون و خطا رفتار کرد؟ پس جای نظرات کارشناسان کجاست؟
در فضای سبز شهری ما دنبال چه هستیم؟
در این رابطه با مسعود هوشمند کارشناس فضای سبز شهری تماس گرفتیم. وی در گفتگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: در فضای سبز شهری ما دنبال چه هستیم؟ غیر از این است که ما در شهر دنبال درختانی هستیم که اندکی هوای شهر را تلطیف و خنک کند و به فضای شهر جان و طراوت بدهد؟ آیا این فرق ندارد با آن کسی که می‌خواهد در زمین کشاورزی درختی بکارد که از ثمره آن سودی عایدش شود؟ فضای سبز شهری را با محیط کشاورزی اشتباه گرفته‌ایم؟ بدیهی است که این دو خیلی متفاوت هستند.
وی افزود: اینکه درخت‌های چند میلیونی را از زمین‌های کشاورزی بکنیم و ببریم در خیابان‌هایی که زمین آن تا چندین متر پر از نخاله است و اطراف آن پر است از لوله‌های فاضلاب، و زیر آن مترو باشد آن هم به این شکل نامناسب بکاریم از اساس اشتباه است.
هیچکس مخالف کاشتن نخل در اهواز نیست
کارشناس فضای سبز شهری تاکید کرد: هیچکس مخالف کاشتن نخل در اهواز نیست اما جاهای بسیار مناسب‌تری برای کاشت نخل وجود دارد. برای مثال فضای پارک‌های ساحلی و حاشیه کارون، نقاط مناسب‌تری برای کاشت نخل است اما در هر حالت باید با روش علمی کار صورت بگیرد و باید به بستر و حاشیه آن توجه کرد.
هوشمند با عنوان اینکه کاشت نخل در شهرهای گرمسیری به خاطر جایگاه آن و نماد و المان بودن آن بیشتر جنبه تزئینی دارد، بیان کرد: نخل سایه چندانی ندارد، برگ‌های آن خیلی نقش خنک‌کنندگی ندارند، در موضوع آلودگی هوا آنچنان پاک کننده نیست، هزینه خرید آن بالاست و نخل‌های مثمر سالیانه هزینه مراقبت بالایی می‌طلبند و با توجه به همه این نکات باید برای کاشت نخل در خیابان مرکز شهر اقدام کرد.
وی بیان کرد: کاشتن نخل بینوا و انتقال آن از باغ به وسط شهر در بین این خاک و خل‌ها و در این زمین نامناسب جفاست به نخل و من شرط می‌بندم نخل‌های کاشته شده در آنجا در آینده نه چندان دور خشک خواهند شد.
نخل نماد مناطق گرمسیری چون اهواز است
کارشناس فضای سبز شهری تاکید کرد: نخل به عنوان سمبل مناطق گرمسیر مثل آبادان، خرمشهر و اهواز باید در یک بستر مناسبی کاشته شوند و به حاشیه آن فضا توجه ویژه شود، چرا که نخل برای ما یک المان شهری است و نباید از جایگاه و ارزش آن بکاهیم.
هوشمند درباره درخت‌های مناسب مرکز شهر ابراز عقیده کرد: گونه‌های بهتر، ارزانتر و با دوام‌تری برای فضای شهری تهیه کرد. نمی‌دانم چه اصراری هست به درخت‌های مثمر، کاشتن درخت مثمر در معابر شهری به چندین دلیل غلط است. اول این که میوه آن میوه پر فایده نیست چرا که در محیط شهری کاشته شده و کیفیت میوه باغ‌ها و واحدهای کشاورزی را ندارد چرا که از آب‌های فاضلاب و آب گندها ارتزاق کرده‌اند و به مرور میوه‌های آن پر از گردوخاک و دود می‌شود که معمولاً باید دور انداخته شوند. دوم اینکه درختی که ثمر می‌دهد، ضایعات میوه آن بلای جان نیروهای خدمات شهری می‌شود و فقط آلودگی اضافه می‌کند.
وی تاکید کرد: کاشت نخل در مناطق گرمسیر بسیار خوب و متداول است اما در یک فضای جالب و فضا و محیط مناسب، آن هم با توجه به جزئیات و ظرافت‌های درخت خرما تا بتواند الهام بخش باشد.
آزمون و خطا با جیب مردم!
با توجه به مثمر بودن نخل‌های کاشته شده در خیابان سلمان فارسی می‌توان پیش‌بینی کرد چه هزینه برای کاشت این نخل‌ها انجام شده است. براساس بررسی‌ها، نخل‌های مثمر بر اساس نژاد یا رقم که کیفیت محصول را تعیین می‌کند، سن، اندازه، محل تولید و برخی ویژگی‌های ظاهری تعیین قیمت می‌شوند. که بعلاوه برداشت از محل کشت اولیه، بسته بندی، حمل و کاشت مجدد بطور تقریبی برای خرید یک اصله نخل مثمر با ارتقاع تنه حدود 2 متر و همه هزینه‌های ذکر شده حدود 5 تا 7 میلیون تومان برآورد می‌شود. که این در مورد نخل پالم (نخل تزئینی) معمولا بسیار کمتر می‌شود و با تنه حدود 2 متر بین 700 هزار تومان تا 2 میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شود.
شاید صرف چنین هزینه‌هایی برای خیابان سلمان فارسی که خیابان مرکز شهر است معقول باشد. اما آنجا که می‌بینیم درباره چنین هزینه‌ای نظرات کارشناسی رعایت نشده این نگرانی در ذهن مردم تشدید می‌شود که مدیریت شهری برای سایر اقدامات خود اینگونه بی‌گدار به آب می‌زند و بعد از مدتی از اقدام خود پشیمان می‌شود.
رویکرد شهرداری کلانشهر اهواز در توجه به درختان بومی اگر چه با استقبال عمومی مواجه می‌شود اما اگر این نخل که نماد سرزمین مقاومت است را نتوانیم هنرمندانه بکاریم و نتوانیم در روش کاشت درخت سلیقه داشته باشیم به گونه‌ای که جنبه‌های معماری و زیباسازی در آن لحاظ شده باشد باید فاتحه هزینه‌های دیگر شهری را هم بخوانیم.
گزارش از علی سواری
انتهای پیام/331/ش
