به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، اگرچه در 40 سال گذشته درباره نظریه ولایت فقیه و اصول آن بهویژه در ساختار سیاسی بسیار گفته و نوشتهاند اما درباره لزوم توجه به آن در تولیدات نمایشی از جمله سینما و تلویزیون کمتر کار پژوهشی صورت گرفته است. کتاب «فقه، سیاست و حکومت» بهقلم علی دارابی تلاش کرده است ضمن پرداخت تاریخی و فقهی به این موضوع، آن را در نسبت با سیما و سینما هم مورد تأمل و تحلیل قرار دهد تا به منبعی برای آثار ولایی در هنرهای نمایشی بدل شود.
این کتاب با رویکرد و خوانشی تاریخی سابقه هزارساله ولایت فقیه را در فقه شیعه بنگاشته و منبعی برای مستندسازی تاریخچه و تحولات این نظریه در ادوار و زمانه مختلف از عصر امامت و بهخصوص از غیبت امام زمان(ع) فراهم آورده است.
کتاب "فقه، سیاست و حکومت" بهنویسندگی علی دارابی و مسعود مطلبی با مقدمه محسن اسماعیلی از اساتید دانشگاه و عضو مجلس خبرگان رهبری در کمتر از یک ماه از عرضه به بازار و بهخاطر استقبال بالا از آن به چاپ دوم رسید.
"فقه، سیاست و حکومت" در 514 صفحه، هفت فصل و پنج پیوست منتشر شده است، بهلحاظ موضوعی و محتوایی مباحث فصول اول تا سوم به کلیات و ادبیات فقه، تاریخچه فقه و اجتهاد، مکاتب و مدرسههای فقهی شیعی اختصاص دارد، چیستی و چرایی فقه سیاسی و فقه حکومتی موضوعات فصل چهارم و پنجم و فصل ششم به تبیین نظری و تاریخی نظریه «ولایت فقیه» اختصاص یافته است و در فصل هفتم تجربه فقه سیاسی در گذشته و حال در جمهوری اسلامی با رویکرد آیندهپژوهی فقه سیاسی را شامل میشود.
از جمله کارکردها و کاربردهای مهم این کتاب شبههشناسی ولایت فقیه و پاسخ به آنها است. شبههشناسی ولایت فقیه با طرح 20 پرسش و شبهه از جمله نظریه انتخاب و انتصاب، مدتدار بودن زمان ولایت فقیه، رأی مردم در انتخاب ولی فقیه، ولایت فقیه و سازگاری آن با جمهوریت نظام و مادامالعمری ولایت فقیه، از جمله پرسشها و شبهاتیاند که یک به یک در کتاب مطرح و پاسخهای مستدل و منطقی به آنها داده شده است و برای این منظور 27 جدول نیز در سراسر کتاب بهکار گرفته شده است.
همچنین واژگان و اصطلاحات فقهی، فِرَق، مکاتب و سلسلههای مذهبی، سیاسی، مفاخر و نامآوران حوزه مطالعات فقهی و گاهشمار تحولات فقه، سیاست و حکومت بهعنوان پنج ضمیمه کتاباند که برای نگارش آن حدود 400 منبع و مأخذ معتبر از کتب، مقالات داخلی و خارجی مورد استفاده بودهاند. این کتابی است که با تکیه بر تجربه دو دهه تدریس در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در قالب پروژهای 5ساله منجر به تألیف و انتشار کتاب فقه، سیاست و حکومت شده است.
"فقه، سیاست و حکومت" یک منبع پژوهشگرانه دستاول فارسی و عربی است که میتواند بهعنوان کتاب درسی در سطح دانشگاهی مورد بهرهبرداری قرار بگیرد. نظریه ولایت فقیه در این کتاب از منظر سه مکتب فکری و فقهی بزرگ مورد بررسی قرار گرفته است؛ مکتب نجف که ولایت فقیه را در امور حسبیه و بسیار محدود تعریف میکند و آیات سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خویی و سیدعلی سیستانی، از فقها و مراجع بزرگیاند که به آن اعتقاد دارند؛ نظریه دوم مکتب قم است که ولایت فقیه را دارنده اختیارات رسول مکرم اسلام(ص) و امامان معصوم علیهم السلام میداند و آن را استمرار راه انبیای الهی برمیشمرد.
حضرت امام خمینی(ره) در صدر فقها و مراجع معتقد به این نظریه است همچنین آیات سید علی خامنهای، عبدالله جوادی آملی، محمدتقی مصباح یزدی و بسیاری از مراجع و فقهای بزرگ بر این اندیشه تأکید دارند.
و نظریه سوم که به مکتب تهران در باب ولایت فقیه معروف است. این مکتب اعتقاد به نظریه انتخاب ولایت فقیه، رأی مردم و محدود بودن دوران ولایت فقیه دارد و اختیارات آن را بر اساس توافق مردم طبق قانون تعریف میکند که آیات و حججاسلام حسینعلی منتظری، نعمتالله صالحی نجفآبادی، محمد حسینی بهشتی، مرتضی مطهری، اکبر هاشمی رفسنجانی و محمدمهدی آصفی را باید از سخنگویان و طرفداران این نظریه دانست. در ادامه این مباحث، تفاوتها و شباهتهای هر یک از این مکاتب بهتفصیل پرداخته شده است.
از بخشهای جذاب این کتاب پرداختن به تجربه 40ساله نظریه ولایت فقیه در جمهوری اسلامی و فراز و فرودهای آن در عرصه نظر و عمل است. در این فصل با نگاهی آیندهپژوهانه مباحث نظری و تئوریپردازی و نیز اقدامات عملی و کاربردی در راستای کارآمدی نظریه ولایت فقیه در عرصه اجرایی و مدیریت کشور مورد بحث قرار گرفته است.
فارغ از سویههای فقهی و سیاسی، این کتاب را میتوان در نسبت با هنر اسلامی هم مورد تأمل و تأویل قرار داد. هنرمندان متعهدی که نسبت به بازنمایی و پردازش نظریه ولایت فقیه در تولیدات نمایشی چه در تلویزیون چه در سینما علاقه دارند اینک منبع پژوهشی خوبی در اختیار دارند که میتوانند با مراجعه به آن، پایههای پژوهشی و تحقیقی اثر خود را صورتبندی کنند.
انتهای پیام/+