به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، هنوز هم تب و تاب واکنش مقامات سیاسی و دفاعی ترکیه به تحریم های اعلام شده از سوی آمریکا، فرو ننشسته است. چرا که به زعم کارشناسان و تحلیل گران، اعلام تحریم آمریکا علیه مقامات دفاعی ترکیه از جمله اسماعیل دمیر اصلی ترین چهره صنایع دفاعی این کشور، نقطه خاصی در تاریخ روابط واشنگتن و آنکارا است.
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
مجلس سنای آمریکا با رای بالای دو سوم نمایندگان هر دو حزب دموکرات و جمهوری خواه، از رئیس جمهور این کشور خواست، ترکیه را در لیستی قرار دهد که به زعم واشنگتن، باید به اتهام خرید و فروش نظامی با کشورهای دشمن ایالات متحده، تحریم شوند.
به این ترتیب، ماجرای خرید موشک های اس 400 از روسیه، وارد فاز تازه ای شد و اگر تا دیروز، ترکیه به خاطر خرید این سامانه دفاعی از تحویل گرفتن هواپیمای جنگنده نسل پنج و پیشرفته اف 35 محروم شده و از لیست کشورهای تولید کننده قطعات این جنگنده بیرون گذاشته شده بود، حالا با تحریم های تازه تری روبرو شده است.
از منظر مطالعات تاریخ تحولات سیاسی، در آخرین روزهای دولت دونالد ترامپ، یک بار دیگر رویدادهای سال 1975 میلادی تکرار شده و ترکیه با دیوار تحریم های کشوری روبرو شد که در شرایط عادی، همدیگر را «دوست» و «متفق استراتژیک» می خوانند. اما حالا مشخص شده که اتفاقاً نه خبری از دوستی است و نه ائتلاف و اتفاق سیاسی و دفاعی.
در این شرایط برخی از کارشناسان دفاعی ترکیه معتقدند که محروم کردن آمریکا از پایگاه راداری کُره جیک ترکیه، یک واکنش خوب و مناسب است اما کارشناسان دیگر، دلایل متفاوتی برای رد این پیشنهاد دارند.
نیاز مبرم آمریکا به پایگاه کُره جیک
در دهه های اخیر، فرودگاه اینجرلیک یکی از مهم ترین کارت های ترکیه در برابر غرب بوده است. این پایگاه هوایی که در استان آدانا قرار دارد، از طرف آمریکا و اعضای ناتو مورد استفاده قرار می گیرد و نظر به موقعیت جغرافیایی ترکیه در خاورمیانه، می تواند برای تدابیر تهاجمی ناتو و به ویژه آمریکا، امتیازات ویژه ای داشته باشد.
در همین حال، استقرار چند کلاهک هسته ای آمریکا در این پایگاه، دارای اهمیت استراتژیک خاصی است. اما از سال 2012 میلادی به بعد، علاوه بر اینجرلیک، کُره جیک نیز اهمیت خاصی پیدا کرد.
«پایگاه راداری کُره جیک» (Kürecik Radar Station) در استان ملاتیا، در حوالی شهرستان آکچاداغ و در نزدیکی تپه بلند قاراخان قرار گرفته و تاسیسات عمرانی و فنی اولیه آن کار آمریکایی ها بوده و سپس گروهی از مهندسین الکترونیکی و دفاعی انگلیسی، کار تکمیل پروژه را به پایان رسانده اند.
کُره جیک به معنی کره کوچک است و از آنجایی که اصلی ترین تاسیسات راداری این پایگاه به شکل کره های بزرگ ساخته شده، این نام بر آن اطلاق شده و کل ناحیه محل تاسیس پایگاه نیز به نام ناحیه کُره جیک شناخته می شود.
ماموریت اصلی این پایگاه راداری این است که داده های منطقه ای را در اختیار دو ترمینال اطلاعاتی موشکی ناتو قرار دهد که یکی از آنها در لهستان و دیگری در رمانی قرار گرفته است.
علاوه بر ارتباطات رمزی ویژه بین کُره جیک با ترمینال های رمانی و لهستان، هماهنگی این مرکز با پایگاه های هوایی ارتش ترکیه در باتمان و دیاربکر هم از اهمیت بالایی برخوردار است.
ترکیه به تقلید از معماری ویژه تاسیسات راداری این پایگاه، در استان وان و در مرز ایران، بر فراز یک کوه بلند، یک پایگاه راداری محلی ساخته که البته ارتباطی با کُره جیک ندارد و به طور کامل در اختیار نیروهای ارتش ترکیه است و دو نوع رادار ملی دیگر نیز در گازی عنتاب و در مرز سوریه و ترکیه مستقر شده است.
آیا ترکیه می تواند آمریکا را تحریم کند؟
بسیاری از کارشناسان نظامی و چهره های ملی گرای ترکیه معتقدند که ترکیه می تواند به راحتی در هر دو پایگاه انجیرلیک و کُره جیک، استفاده از این تاسیسات را برای آمریکا ممنوع کنند. اما کارشناسان دیگری هستند که معتقدند باید در این حوزه واقع بینانه برخورد کرد و نباید بر اساس احساسات و هیجانات ملی تصمیم گرفت.
رویکرد عمده مخالفین تحریم آمریکا دو پایگاه انجیرلیک و کُره جیک، به این شرح است:
1.قبلاً ترکیه در برابر آلمان چنین رفتاری انجام داد و سفر نمایندگان پارلمان آلمان برای دیدار با 250 نظامی مستقر در انجرلیک را ممنوع کرد. آنگلا مرکل نیز بدون آن که گارد سفت و سختی بگیرد، از کشورهای عربی کمک خواست و گزینه کویت را روی میز گذاشت. اما از دید کارشناسان ترک، واقعیت این است که آمریکا همانند آلمان نیست و آنکارا باید نگران هرگونه واکنش تند آمریکا باشد.
ترکیه همین حالا هم با ناتو روابط خوبی ندارد و به خاطر خرید سامانه موشکی اس 400 به اندازه کافی مورد انتقاد سران ناتو قرار گرفته و فرانسه نیز به عنوان یک عضو قدرتمند این پیمان نظامی در پیشنهادنامه اعمال رفرم، به تندی علیه ترکیه موضع گرفته است.
در نتیجه بدون شک، اتخاذ مواضع تند درمورد یک پایگاه راداری استراتژیک ناتو، خشم اعضا را به دنبال می آورد و ترکیه می تواند نه تنها از سوی آمریکا، بلکه از جانب ناتو و اتحادیه اروپا نیز تحت فشار قرار بگیرد.
2.مقامات سیاسی و دفاعی ترکیه اعلام کرده اند که تحریم های آمریکا بر روند حرکت ترکیه به سمت و سوی خودکفایی در صنایع نظامی و تجهیزات به روز دفاعی، تاثیری نخواهد گذاشت.
اسماعیل دمیر، رئیس صنایع دفاعی نهاد ریاست جمهوری که در حال حاضر در کنار خلوصی آکار وزیر دفاع و سلجوق بیرقدار طراح پهپادها و داماد اردوغان، به عنوان سه چهره دفاعی مهم ترکیه شناخته می شوند، بر این مساله تاکید کرده که آمریکایی ها قبلاً هم به بهانه های مختلف، از فروختن قطعات دفاعی مهم به ترکیه سر باز زده و اقدام اخیر آنان، نتوانسته موجب تعجب و غافلگیری مقامات آنکارا شود.
اگر چه مسئولان ترکیه در مورد تحریم های آمریکا و اثرگذاری آن بر صنایع دفاعی، به شکل حماسی و ملی صحبت می کنند، اما شواهد نشان دهنده این است که دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه ترکیه، حساب ویژه ای بر روی مذاکره با تیم جو بایدن باز کرده و امیدوار است که دولت جدید ایالات متحده، رفتار بهتری با ترکیه داشته باشد.
3.پاشنه آشیل و نقطه ضعف اصلی ترکیه در برابر آمریکا، موضوع اقتصاد است. واقعیت این است که اقتصاد ترکیه تاب و یارای تحمل هیچ نوع شوک دلاری و ضربه سنگینی را ندارد و آمریکایی ها نیز به خوبی به این مساله واقف هستند.
«نجات اصلان» از ژنرال های بازنشسته ستاد کل نیروهای مسلح ترکیه در این مورد به روزنامه جمهوریت گفته است: «از لحاظ فنی، دادن یک پاسخ تند به آمریکا سخت نیست. می توان خیلی راحت در پایگاه رادار کُره جیک، در برابر آمریکا گارد گرفت و به آنها اجازه استفاده نداد. اما مساله اینجاست که ما شرایط اقتصادی خوبی نداریم. وقتی که منابع ارزی بانک مرکزی ما خالی باشد، اتخاذ چنین تصمیماتی سخت و دشوار خواهد بود و با واکنش و تهدید اقتصادی آمریکا، با مشکلات بزرگتری روبرو خواهیم شد.»
در مجموع باید گفت، شرایط دشوار اقتصادی ترکیه و به موازات آن، اختلافاتی که بین دولت این کشور با ناتو و اتحادیه اروپا وجود دارد، موجب آن شده که میزان تاب آوری ترکیه در برابر تحریم و تهدیدات آمریکا پایین باشد و دولتمردان آنکارا نتوانند به گزینه هایی همچون واکنش تحریم متقابل بیندیشند.
انتهای پیام/