به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، شب گذشته فصل اول مسابقه "ایرانیش" به ایستگاه پایانی رسید؛ مسابقهای که سعی میکرد با حضور خانوادههای ایرانی، بازیها و آداب و رسوم و نمایشِ فرهنگ ایرانی، از مسابقههای کپی و تقلیدی تلویزیون فاصله بگیرد. اصلاً یکی از دلایلی که پوریا پورسرخ هم وارد عرصه اجرای مسابقه تلویزیونی شد همین علاقه به بازیها، فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی بود. چرا که پیش از این هم گفته: "از اینکه میتوانیم سنت بازی کردن را دوباره زنده کنیم و باعث جذب نسل جدید به بازیهای سنتیمان شویم، برای من خوشحالکننده است."
یکی از نکات قابل توجه این مسابقه و شاید مسابقات دیگری که این روزها از آنتن شبکههای مختلف شاهد آن هستیم اجرای بازیگران شناخته شده در این برنامهها است. اتفاقی که با انتقادات بسیاری نیز مواجه بوده و هست اما به گفته احسان ارغوانی، تهیهکننده این برنامه در "ایرانیش" مثال نقض این انتقادات را شاهد بودیم؛ چرا که پوریا پورسرخ، به خوبی توانست از پسِ اجرا برآید و موفق ظاهر شود.
مأموریت سخت ایرانیسازها و حمایت از کپیکارها
در جریان صحبت با تهیهکننده این مسابقه تلویزیونی، بحثِ خوبی درباره حمایت از کپیکارها و مأموریت سخت ایرانیسازها به وجود آمد. مثل همان دورانی که به دوره طلایی برنامهسازی و مسابقهسازی در تلویزیون معروف است. کسانی که سعی میکردند با کمترین امکانات و تکیه بر خلاقیت و نوآوری خودشان کاری را برای کانالهای محدودِ صداوسیما آماده کنند. اما الان در میانِ این همه هیاهوی رسانهای خبری از خلاقیت و نوآوری نیست و همه منتظر غذای آمادهاند.
غذایِ آمادهای که مدیران به آن عادت دارند
این نوع نگاه تنها به خودِ تلویزیونیها ضربه نزد، بلکه مخاطب را درگیر نسخههای خارجیاش میکرد. آرام آرام مدیران و دستاندرکاران هم به این غذای آماده عادت کردند و دیگر مسئله اصلی اتاق فکر، طراح و محتوای برنامه و مسابقه نیست، بلکه دکور و مجری و فالوور حرف اول را میزند. در حالی که مسابقههای ایرانی به گفته احسان ارغوانی، با ماهها تفکر، اندیشه و خلاقیت ساخته میشوند برخلاف مسابقههای خارجی که به راحتی با ساخت دکور و آوردنِ چهره، روی آنتن میروند.
به تعبیر یکی از مجریان قدیمی تلویزیون، مدیری به تهیهکننده و برنامهسازی میگوید: "این فیلم را ببین و یک چیزی مثل این فیلم برای ما بساز!" همین روند باعث شده تا هر مسابقه کپیشده و بدونِ سرمنزلی از آنتن سیما سردربیاورد. این سؤال بسیاری از منتقدین و کارشناسان دلسوز و دغدغهمند است چرا به مسابقههای ایرانی برنمیگردیم؟ چرا خلاقیت و نوآوری را احیاء نمیکنیم؟
جای خالی آثار بومی و فرهنگی
در واقع همانطور که تولید ملی در کشور مورد استقبال گروهها و اقشارِ حمایتکننده نیست، ساخت مسابقهها و برنامههای ایرانی هم آنطور که باید و شاید حمایت نمیشوند. همان اتفاقی که احسان ارغوانی تهیهکننده مسابقه "ایرانیش" به آن اشاره دارد و میگوید "مدتها سکوت کرده و چیزی نگفته، چون اصولاً دنبال شلوغبازی و هیاهو نیست." همچنان فضا برای ساخت کارهای تقلیدی و خارجی بازتر است تا آثار بومی و فرهنگی که اسپانسرها کمتر سراغشان را میگیرند.
64 خانواده دوباره در "ایرانیش"
اولین سؤال از احسان ارغوانی درباره فصل دوم مسابقه "ایرانیش" بود که قرار است دوباره با حضور 64 خانواده و به تعبیرِ خودشان، یک جامجهانی دیگر در تلویزیون اتفاق بیفتد. اما این بار بازیهای ایرانی مدرنتر میشوند. همچون فصل اول، شرکتکنندگان این مسابقه 64 خانوادهاند که در هر قسمت یکی از آنان حذف خواهند شد و در نهایت دو خانواده به مرحله فینال میرسند. بازیهای ایرانی مدرن میشوند که در کوچه پس کوچه شهرهایمان، سرزبانها بودند.
بازیهایی که در کوچه پس کوچه شهرهایمان زمانی سرزبانها بودند. وقتی بچههای ایرانی در بافتهای قدیمی شهرها، گردوبازی، یکقول دو قول، خروسجنگی، تر یا خشک بازی میکردند و امروز همهچیز کامپیوتری و بدون تحرک باقی مانده است. بازیهای ایرانی که جنبه رقابتی و سرگرمی دارند. خروسجنگی یا همان "تن به تن" ، ادابازی که کاملاً ایرانی است و به نام "پانتومیم" هم شناخته میشود.
به گفته ارغوانی همچون فصل اول، از ماهها قبل طرح و ایدهپردازی فصل دوم آغاز شد؛ ما به اتاق فکر و ایدهپردازی و اندیشهورزی برای ساخت برنامه و مسابقه کاملاً اعتقاد داریم، چون میخواهیم حرفهایی بزنیم که همه حرفهایمان برای خودمان است؛ نه از جایی کپی میکنیم و نه تا به حال کپی کردهایم. جالب است بدانید همین الان به میراث فرهنگی مراجعه کنید کتاب جامعی از معرفی گویشها و لباس قومیتها به تفکیک پیدا نمیکنید.
فصل دوم "ایرانیش" با پوریا پورسرخ ساخته میشود
مشروح گپ و گفت با احسان ارغوانی تهیهکننده مسابقه "ایرانیش" را بخوانید که قابل تأمل است:
* از محسن آزادی طراح و نویسنده مسابقه "ایرانیش" شنیدم که فصل دوم را طراحی کردهاید؛ از جزئیات این فصل بگویید و اینکه آیا پوریا پورسرخ دوباره مجری این مسابقه خواهد بود یا خیر؟
فصل دوم برای تابستان آماده میشود با پوریا پورسرخ؛ انشاءالله از اواخر ماه رمضان کلید میخورد. این فصل هم 64 قسمتی است مثل فصل اول، خانوادهها مثل جدول جامجهانی با هم رقابت خواهند کرد.
بازیهای ایرانی، مدرن میشوند
* تغییراتتان در ساختار بازیها خواهد بود یا شکل و شمایلِ مسابقه؟
تقریباً ماهیت قصه همان است؛ بازیها، فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی سر جای خودشان قرار دارند. خواستیم در فصل اول یک یادآوری و خاطرهبازی برای مردم داشته باشیم و در فصل دوم این بازیها مدرن میشوند. یعنی بازیهای ایرانی را به صورت کامپیوتری خواهیم داشت؛ همان شکل و شمایلی که امروز پیدا کردهاند و از حالت فیزیکال خارج شدهاند. در واقع سبکِ جدیدی از اطلاعات عمومی، جغرافیا، ادبیات، اقوام ایرانی و هرآنچه به ایران مربوط میشود را به مسابقه میآوریم.
ما ربطی به مسابقه "ایران" نداریم
* وقتی میگویید ایران و هرآنچه به ایران مربوط میشود ذهنِ بسیاری از کارشناسان و مخاطبین به سمتِ مسابقه ایران میرود که از شبکه یک سیما پخش میشود؛ این سؤال پیش میآید میان شما و آن مسابقه تلویزیونی، موازیکاری وجود ندارد؟
این دو مسابقه با هم متفاوتاند. مسابقه ما خانوادگی میدانی است و ربطی به مسابقه ایران نداریم. تاکنون هیچ مسابقهای را در تلویزیون سراغ ندارم که طراحی خود ایران باشد. مسابقه "ایران" شبکه یک سؤالات اطلاعات عمومی از ایران است و اینجا ما مسابقه میدانی، فیزیکال و خانوادگی در این حجم برگزار میکنیم. از طرفی دیگر، 64 خانواده در قالب یک جامجهانی درگیرِ مسابقه میشوند.
تماشاگر را حذف کردیم؛ کرونایی نداشتیم
* در شرایط کرونا شرایط تصویربرداری سختی داشتید؛ خدایی ناکرده از عوامل و شرکتکنندگان کسی به کرونا مبتلا شد؟
واقعاً در این چند ماه تصویربرداری، کارمان سخت بود و تمام تدابیری که اندیشیدیم، سعی کردیم حرف نزنیم، عمل کنیم. تا روز آخر کار، خدا را شاکرم که یک کرونایی نه در میان عوامل صحنه و پشت صحنه و نه در خانوادهها و عواملمان نداشتیم. 10 قسمت با تماشاگران روی آنتن رفتیم و از آن روز به بعد تماشاگر را حذف کردیم؛ چون برای ما سلامتی خانوادهها و عواملمان از هرچیزی مهمتر بود.
با سبک جدیدی از مسابقهها روبرو خواهیم شد
* بازیهای فصل دوم را خودتان طراحی کردید؟
با یک شرکت دانشبنیان دانشگاه صنعتی شریف، نشستیم ماهها روی این مسابقهها کار کردیم و بازیهای ایرانی را به سمت مدرنشدن بردیم تا نسل جدید با سبک جدیدی از مسابقهها روبرو شود.
سکوت تهیهکننده "ایرانیش" شکست/ ظاهراً کار در مورد ایران برای ایران سختتر است
* درباره حمایت نشدنِ مسابقههای ایرانی و گسترش ساخت مسابقههای کپی و تقلیدی در تلویزیون صحبت کنید.
سکوت کردم تا به امروز و چیزی نگفتم. ظاهراً کار کردن در مورد ایران برای ایران سختتر است از کارهای تقلیدی کردن. ما ورود کردیم به مسابقهای که صفر تا صد آن ایرانی باشد و برای فرهنگ ایران، کاری بسازیم به غیر از مدیران شبکه و شخص آقای جعفریجلوه و آقای اسلامی، هیچ حمایتی نشدیم. وزارتخانههای مربوطه باید جوابگوی ما باشند؛ ماهها دوندگی کردیم و کسی جواب ما را نمیداد. خیلی سختیها را تحمل کردیم و به غیر از آقای جعفریجلوه و آقای اسلامی معاونت سیما، ما ماندیم و جنگیدیم برای این اتفاق. تیم کاملاً جوان برای اینکه فرهنگ ایران را احیاء کنند. چرا ما نباید طوری عرصه برنامهسازی را پیش ببریم که برنامههای ما به کشورهای دیگر صادر شود و چرا باید آنقدر مقلد و کپیکننده باشیم؟
متأسفانه ما را ندیدند؛ کپیکردن و تقلیدی سازی کاری ندارد!
وزارتخانههای مربوطه کمک نکردند و به جز چند نماینده مجلس که پشت این اتفاق ایستادند من ندیدم نماینده مجلسی که دغدغه فرهنگی دارد و برنامهها و اتفاقات در تلویزیون را رصد میکنند از این نوع برنامهها مطالبه کند. دغدغههایی که از ادبیات، ایرانشناسی و اقوام ایرانی میگوید. جزو معدود برنامههایی در اقوام ایرانی بودیم که با توجه به اینکه یک سال همه قومیتها را آوردیم و دربارهاش حرف زدیم، قومیتی اعتراض نکردند.
چون آنقدر رفتیم تحقیق کردیم مبادا خدایی ناکرده به قومیتی بیاحترامی شود. تکریم قومیتهای ایرانی برای ما اولویت داشته و دارد. متأسفانه کسی نمیبیند و تا به امروز هم سکوت کردیم رسالت ما برنامهسازی است و رسالت ما شلوغکاری نیست. و جاهایی شلوغکاری میشود یک برنامهای دیده شود. نمیخواهم از کسی نام ببرم اما تقلیدی کار کردن خیلی راحت است. میتوانم به طراح دکور بگویم، طراحی کند و یک مجری هم دعوت کنم اما ما اینجا ماهها جنگیدیم تا یک مسابقه ایرانی روی آنتن برود. حقیقتاً همانطور که اشاره کردم محدود مدیرانِ خودمان آن هم با دغدغههای فرهنگی آقای جعفریجلوه از ما حمایت کردند و کسی را ندیدم که از این جریان حمایت کند.
انتهای پیام/