به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، هرچند که اجرای سبک زندگی اسلامی موجب نجات انسانهاست، اما گاهی افراد اجازه و فرصت امر به معروف و نهی از منکر را به دیگران نمیدهند. به این معنی که آنقدر تصور درست بودن منش و روش و اعتقادهای خودشان را دارند که وقتی فرد مؤمن و آشنا با احکام و اصول دینی قصد راهنمایی او را دارد، فوراً جبهه گرفته و به هیچ وجه راضی نمیشوند از عقیده و روش خلاف و گناه خود دست بردارند.
دین اسلام برای هر یک از اعمال و رفتار ما دستورالعملهای ویژهای دارد که امر به معروف و نهی از منکر از آن مستثنا نیست. در کتاب مصباح الشریعه نوشته شده پیغمبر اسلام صلیالله علیه و آله فرمودند: «امر کن به معروف و نهى کن از منکر و صبر کن به آنچه از ناملایمات به تو مىرسد. در انجام این وظیفه مهم تا میتوانى استقامت داشته باش، به قدری که وقتی با افرادى که حرص شدید به دنیا و زینتهاى دنیوى بودند برخورد کردی و دیدی که پیروى سخت از هوى و هوس کرده و در عین حال مغرور و فریفته آراء و افکار خود باشند، در این صورت این وظیفه از عهده تو ساقط شده و بر تو است که متوجه اصلاح امور و تهذیب نفس خودت باشی و از امر به معروف و دعوت و نصیحت و موعظه خوددارى کنى.»
بر اساس این حدیث شریف، شرایطی برای فرد از لحاظ عقلی و اخلاقی، علاوه بر شرایط فقهی، تعیین شده که اگر دارای آن شرایط بود میتواند اقدام به امر به معروف و نهی از منکر کند، اما اگر دارای چنین صفات و خصلتهایی نبود باید از این کار پرهیز کند.
طبق این حدیث اولین ویژگی که فرد باید داشته باشد این است که از مرتبه خیال و تصور گذشته باشد و نفسش بر عقلش تسلط نداشته باشد، درواقع رفتارش بر اساس خیال و گمان نباشد. بلکه به درستی بداند حق و صحیح چیست و باطل کدام است.
دوم اینکه اسیر هوس و نفس خودش نباشد، چون در این صورت ممکن است عمل او برای نیتی غیر از خدا باشد.
سوم آنکه برای معرفی کردن معروف و عمل پسندیده قصد شیطانی نداشته باشد و چهارم آنکه برای انجام امر به معروف و نهی از منکر نیت پاک الهی داشته و از خدا کمک بخواهد تا در رفتارش خلوص نیت داشته باشد.
البته مخاطب امر به معروف و نهی از منکر هم باید خصوصیاتی داشته باشد. درواقع طبق آموزه سبک زندگی اسلامی، فردی که مورد امر به معروف و نهی از منکر قرار میگیرد هم باید ویژگیهایی داشته باشد.
آن طور که پیغمبر اکرم صلیالله علیه و آله فرمودهاند، چنین فردی نباید حرص شدید به زندگی دنیایی داشته باشد و مسیر زندگیاش طوری نباشد که حاضر نشود هیچ حرف حقی را بشنود. دوم آنکه مخاطب امر به معروف و نهی از منکر هوا و هوس نفسانی نداشته باشد، یعنی اهل هوسرانی نباشد و سوم اینکه چنین شخصی نباید به خودش و خیالات خودش مغرور باشد که تصور کند همه فکر، اعتقاد، اعمال و رفتارش درست است به طوری که برای حرف دیگران هم حرمت و ارزش قائل شود و نظر دیگران را هم بشنود و تحلیل و بررسی کند.
اگر شخصی دارای چنین ویژگیهایی بود میتوان نسبت به امر به معروف و نهی از منکر او اقدام کرد، اما در صورتی که با فردی مواجه شدیم که هیچ یک از این خصلتها را نداشته و به هیچ وجه حاضر به شنیدن پیام حق نشد، به این معنی است که او زمینهای برای دریافت حق ندارد و لازم نیست در برابر چنین فردی انسان تلاش کند و حقایق را در مقابل او ابراز کند.
منابع:
- مصباح الشریعه
- اصول کافی
- وسائل الشیعه
انتهای پیام/