به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ترجمه در ایران معمولاً جادهای یکسویه داشته است. آمار آثار منتشر شده در قالب ترجمه طی سالهای گذشته نشان میدهد که ایران، بازار مناسبی برای کتابهای ترجمه شده از کشورهای مختلف است. اما از سوی دیگر، تعداد آثار ایرانی که مجالی برای ترجمه یا عرضه در دیگر کشورها داشته باشند، چندان امیدبخش نیست.
ادبیات ایرانی که طی دهههای گذشته در حوزههای مختلف تجربهاندوزی کرده و گاه حرفی برای گفتن دارند، کمتر مجال داشتهاند تا صدای خود را به بیرون از مرزهای ایران برسانند. طی سالهای اخیر تلاشهایی برای ایجاد موازنه در ترجمه آثار انجام شد، اما عموماً به دلایل مختلف از جمله عدم ارزیابی مخاطب خارجی و در نظر نگرفتن معیارهای عرضه جهانی کتاب، این صداها در بدو تولد خاموش شدند.
شعر در سالهای پس از انقلاب در حوزههای مختلف از شعرهای اجتماعی گرفته تا غزلهای عاشقانه، روندی رو به رشد را تجربه کرده است. با وجود این، آثاری که در این حوزه منتشر شدهاند، نمونهای کم و قطرهای است از دریای شعر معاصر. شناخت مخاطبان خارجی از شعر ایران طی سالهای اخیر بیشتر محدود به اسامی مانند فروغ و قیصر بوده است؛ این در حالی است که شعر معاصر ایران حرفهای زیادی برای گفتن دارد.
رضا اسماعیلی، شاعر و از مدیران مؤسسه شاعران پارسیزبان، در گفتوگو با خبرنگار تسنیم، با اشاره به برنامههای این مؤسسه در جهت معرفی شعر فارسی به مخاطبان دیگر کشورها گفت: یکی از فعالیتهای مؤسسه شاعران پارسیزبان چاپ اشعار شاعران فارسیزبان از کشورهای مختلف به منظور ایجاد پیوندهای فرهنگی میان فارسیزبانان بوده است. تاکنون عناوین متعددی با این هدف منتشر شده است. در حال حاضر عناوین دیگری نیز در دست آمادهسازی است و پیشبینی میشود که با استقبال خوبی که صورت گرفته، این تعداد در سال 1401 به 100 عنوان برسد. قرار بر این است که چاپ و انتشار گزیده اشعار شاعران پارسی زبان جهان ادامه پیدا کند. با توجه به این که بضاعت مالی مؤسسه محدود است، تحقق این مهم نیازمند حمایتهای نهادهای فرهنگی ذیربط است؛ نهادهایی که رسالت ذاتیشان کمک به بالندگی زبان پارسی است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا قرار هست مؤسسه در حوزه ترجمه نیز وارد شده و اقدام به نشر آثار در دیگر کشورها کند، گفت: تا به امروز مؤسسه برنامهای در خصوص ترجمه آثار شاعران پارسی زبان نداشته است؛ البته ایده بسیار خوبی است، ولی در حال حاضر محدودیتها اجازه چنین کاری را نمی دهد. امیدواریم در آینده بستر این کار فراهم شود.
این شاعر در ادامه به تجربه فعالیت در چند سال گذشته در این حوزه اشاره کرد و با بیان اهداف مؤسسه شاعران پارسیزبان یادآور شد: مؤسسه شاعران پارسیزبان با هدف ایجاد تعامل و همزبانی میان شاعران فارسیزبان سراسر دنیا ایجاد شده است. مخاطبان این مؤسسه تمامی علاقهمندان به زبان فارسی از کشورهای مختلف شامل ایران، افغانستان، پاکستان، تاجیکستان، هندوستان، روسیه و ... هستند. در واقع در تلاش هستیم تا گرد مهجوری را از زبان فارسی در مناطقی بزداییم که این زبان در دورهای زبان رسمی آنها بوده یا بخشی از مردم آنها به این زبان صحبت میکردند یا میکنند.
به گفته اسماعیلی؛ شناسایی و تعامل با شاعران پارسی زبان از طریق برنامه هایی که با محوریت زبان و ادبیات پارسی در گروه واتساپی «هندیران» برگزار می شود، صورت میگیرد.
این منتقد ادبی در ادامه به چرایی راه نیافتن شعر معاصر به خارج از مرزهای ایران اشاره و تأکید کرد که مشکل اصلی در این رابطه نداشتن «دیپلماسی فرهنگی» فعال و پویاست.
وی شعر فارسی را دارای ظرفیتی عظیم به لحاظ محتوایی دانست که قابلیت جهانی شدن را دارد. اسماعیلی در همینباره افزود: شعر اصیل پارسی از دیرباز تاکنون تجلیگاه اندیشههای ناب انسانی و آمیزهای باشکوه از «عشق» و «حکمت» و «عرفان» بوده است. در شعر پس از انقلاب نیز حرفهای شنیدنی بسیار است؛ ولی به علت تعلل و کوتاهی ما در حوزه ترجمه، متأسفانه شعر روزگار ما نتوانسته به جایگاه شایستهای در جهان دست پیدا کند و همچنان مهجور است؛ به همین علت، مردم جهان هنوز ما را با نیما و شاملو و فروغ و اخوان و سپهری میشناسند.
انتهای پیام/