به گزارش خبرنگار فضا و نجوم خبرگزاری تسنیم، نیاز به حضور در فضا و استفاده از مزایای آن در زمینههای مختلف سبب شده است تا کشور ما نیز گامهای مهمی را در استفاده از فناوری ماهواره بردارد. در این راستا، ساخت یک پایگاه پیشرفته پرتاب ماهواره با کلیه امکانات مدرن مورد نیاز از جمله مسائل اساسی است.
در زمینه پایگاههای پرتاب در داخل کشور، پایگاه ملی فضایی حضرت امام خمینی(ره) که نخستین پایگاه سکوی ثابت جمهوری اسلامی ایران به شمار میرود، در سال 1391 افتتاح شد. این پایگاه مجموعه عظیمی است که همه مراحل آمادهسازی، پرتاب، کنترل و هدایت ماهوارهبرها را بر عهده دارد.
پایگاه ملی فضایی امام خمینی در 80 کیلومتری جنوب شرق استان سمنان واقع شده و قادر است در فاز نهایی همه نیازهای کشور در مدار لئو را پوشش دهد.
در ماه دسامبر 2010 اعلام شد که بنابر محدودیتهای جغرافیایی موجود در اولین مرکز فضایی برای ارسال ماهواره به مدار، تحقیقاتی برای ساخت دومین مرکز فضایی صورت گرفته است. پایگاه فضایی ملی جدید که پایگاه فضایی چابهار نام دارد، در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان، در شهر چابهار، احداث خواهد شد.
این پایگاه در مساحت 14000 هکتار ایجاد میشود و در آینده محل اصلی تمام ماموریتهای فضایی ایران خواهد بود. یکی از دلایل ایجاد پایگاه ملی فضایی در این منطقه، نزدیک بودن آن به اقیانوس هند و کم جمعیت بودن آن است. براساس مصوبات شورای عالی فضایی، مدیریت کلان این پایگاه بر عهده سازمان فضایی است.
این پایگاه به عنوان یک مرکز پرتاب غیرنظامی پیشبینی شده و قرار است در زمینه پرتاب موجود زنده و پرتاب ماهوارههای سنجشی و مخابراتی در مدار زمینآهنگ فعالیت کند؛ بنابراین، این پرتابها به شرایط ویژهای نیاز دارند و حتیالامکان باید در شرایط نزدیک به منطقه استوایی صورت گیرند تا هزینههای پرتاب و انجام مانورهای مداری آن به حداقل رسد.
پایگاه فضایی چابهار که بر اساس اعلام سازمان فضایی ایران، ساخت فاز اول آن تا سال 1403 تکمیل میشود، ویژگیهای منحصر به فردی دارد که آن را به یک نقطه مناسب برای پرتابهای فضایی تبدیل میکند که علاوه بر پرتاب ماهوارههای کشور خودمان، میتواند مورد استفاده سایر کشورها نیز قرار بگیرد و از این نظر برای کشور درآمدزایی کند.
در ادامه برخی از ویژگیها که پایگاه فضایی چابهار را به نقطه ایدهآل پرتاب تبدیل میکند، مرور میکنیم:
1. دارای پتانسیل برای قرار دادن ماهواره در هر دو مدار قطبی و استوایی
2. نزدیکی به خط استوا (عرض جغرافیایی 25 درجه و 20 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 60 درجه و 27 دقیقه شرقی) که با این شرایط میتوان از اثرات انرژی حاصل از سرعت چرخش زمین در اطراف محور قطبی آن استفاده کرد؛ این اثر میتواند سرعت پرتابگرها را به مقدار قابل ملاحظهای افزایش دهد.
3. پایگاه چابهار دارای سطح بالایی است که برای اطمینان کافی از ایمنی پرتابها فراهم شده است.
4. سایت شامل یک بندر آبی عمیق با امکانات بارگیری مناسب است و بندرگاه آن قابلیت پهلوگیری کشتیهای اقیانوسپیما را دارد.
5. وجود پهنای گسترده به سمت اقیانوس هند که برای تمام ماموریتهای فضایی مفید بوده و کمترین خطر را متوجه جمعیت و اموال اطراف این منطقه میکند.
6. تراکم نسبتاً کم جمعیت در این منطقه از کشور
7. امکان نصب تجهیزات ردیابی در تپههای اطراف (رادارها و آنتنهای تلهمتری)
8. به دلیل موقعیت استوایی و ساحلی خود، یک سایت با تهویه مناسب و محیطی معتدل با رطوبت نسبی دارد و از تغییرات دمای اندکی در فصول مختلف سال برخوردار است.
9. نزدیک به استوا است، به طوری که انرژی کمتری برای مانور یک فضاپیما به یک مدار استوا و ژئو نیاز دارد.
10. دسترسی آزاد به دریای رو به جنوب دارد، بهطوریکه برای موشکهایی که در سطوح پایینتر قرار میگیرند آثار مخروبه ناشی از خرابی موشکها و بقایای فضاپیماها نمیتوانند روی محل زندگی انسانها تأثیر بگذارند. همچنین موشکهایی که به سوی جنوب و شرق راه مییابند، میتوانند از حرکت زاویهای که توسط چرخش زمین به دست میآید بهرهمند شوند.
علاوه بر موارد استراتژیک ذکرشده، همچنین از تسهیلات و مزایای سرمایهگذاری در بندر چابهار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
11. بندر چابهار در زمینه هزینههای تخلیه، بارگیری و انبارداری نسبت به سایر بندرهای جنوبی ایران دارای 30 درصد معافیت است. همچنین هزینههای انتقال بار از کشتیها به انبارهای این منطقه آزاد ناچیز است.
12. داراییها و سود تجارتهای مختلف در این بندر به مدت 20 سال مشمول معافیت مالیاتی است.
13. این بندر در چارچوب قوانین اداری مناطق تجاری ـ صنعتی آزاد جمهوری اسلامی ایران اداره میشود و از این حیث، از هزینههای حملونقل کالا و سایر موارد جانبی کاسته میشود.
14. دارای اسکلههایی با ظرفیت اسکان و عمق لنگرگیری مناسب برای تعداد زیادی کشتی است. دو اسکله اصلی آن، اسکله قدیمی شهید کلانتری و اسکله جدید خاتمالانبیا (شهید بهشتی) هستند.
15. به عنوان یک بندر مستقل در جمهوری اسلامی ایران، از طریق خلیج فارس دسترسی مستقیم به اقیانوس هند دارد.
16. به عنوان دروازه ورودی به راههای کریدور شمال ـ جنوب بازرگانی جهانی و مسیر اصلی ترانزیت شرقی ایران محسوب میشود.
انتهای پیام/