به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، آمریکا و غرب که مشتاقانه به دنبال استقرار در قفقاز جنوبی هستند، تاکنون در دستیابی به اهداف خود با چالشهایی مواجه بودهاند. به نظر میرسد برنامههای آنها، بهویژه در ارمنستان، با موانعی روبرو شده است. ایروان قادر به برآورده کردن کامل انتظارات محافل سیاسی غربی نبوده و این امر موجب نگرانی قابلتوجهی در این محافل شده است.
مسئله این است که آمریکا و غرب، برنامههای خود برای قفقاز جنوبی را عمدتاً بر محوریت ارمنستان طراحی کرده و در تلاش برای تحقق آنها هستند. اما ایروان، اهداف منطقهای محافل سیاسی غرب را با یک بحران ژئوپلیتیکی نسبتاً پیچیده مواجه ساخته است.
در نتیجه، در حال حاضر، آنها در قفقاز جنوبی با این واقعیت مواجه هستند که به ازای هر گامی که به جلو برمیدارند، دو گام به عقب بازمیگردند. چنین وضعیتی، به ایجاد «تأثیر هزارتوی ژئوپلیتیکی» منجر شده است؛ وضعیتی که غرب به هیچوجه با آن خو نگرفته است.
همچنین باید اشاره کرد که هدف اصلی آمریکا و غرب در حال حاضر، قطع کامل ارتباط ارمنستان با روسیه است. در صورت تحقق این هدف، محافل سیاسی غرب میتوانند پیشرفتهای قابلتوجهی در فرایند اخراج کامل روسیه از قفقاز جنوبی حاصل کنند. زیرا سازوکارهای استقرار اصلی روسیه در قفقاز جنوبی، دقیقاً به خاک ارمنستان وابسته است.
به نظر میرسد که سازوکارهای نفوذ روسیه در دو کشور دیگر منطقه، یعنی جمهوری آذربایجان و گرجستان، مدتها پیش اهمیت خود را از دست دادهاند. در چنین شرایطی، خروج روسیه از ارمنستان، به معنای ایجاد شرایط مساعد برای منزوی کردن کرملین از این منطقه نیز خواهد بود.
اما یکی از چالشهای اساسی آمریکا و غرب این است که ارمنستان در تمامی حوزهها به طور کامل به روسیه وابسته است. علاوه بر این، از بین بردن وابستگی ارمنستان به روسیه در کوتاهمدت، تقریباً غیرممکن است.
دستیابی به این هدف، نیازمند گذشت زمان چندین دهه و همچنین دهها میلیارد دلار منابع مالی است. با این حال، آمریکا و غرب نه قصد دارند مدتزمان طولانی منتظر بمانند و نه تمایلی به صرف هزینههای مالی هنگفت برای جدا کردن ارمنستان از روسیه دارند.
آنها در تلاش هستند تا همه چیز در کوتاهمدت و بدون نیاز به هزینه رخ دهد. بنابراین، آنها از ایروان میخواهند که در اسرع وقت، ارمنستان را از سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) و اتحادیه اقتصادی اوراسیا خارج کرده و توافقنامه اتحاد نظامی با روسیه را فسخ کند.
با این حال، برای اینکه ارمنستان که اقتصاد آن کاملاً به روسیه وابسته است، بتواند این درخواست را برآورده سازد، ضروری است که غرب علاوه بر سایر حوزهها، از ایروان در زمینه مالی و اقتصادی نیز حمایت کند. تاکنون ارمنستان موفق به دریافت چنین حمایتی از غرب نشده است.
جالبتوجه است که ایروان انتظار داشت غرب برای اجرای پروژه جدا کردن ارمنستان از روسیه، کمک مالی سالانه سه میلیارد دلاری را برای یک دهه آینده فراهم کند. اما در نشست سهجانبه بروکسل که در ماه آوریل سال جاری برگزار شد، این انتظار دولت پاشینیان توسط محافل سیاسی غرب برآورده نشد.
به عبارت دیگر، آمریکا 65 میلیون دلار و اتحادیه اروپا در مجموع 250 میلیون یورو برای پنج سال آینده به ارمنستان اختصاص دادند. سایر مبالغ تخصیص یافته به نیازهای نظامی ارمنستان نیز در محاسبات کلی، به دولت پاشینیان امکان مانور برای اتخاذ تصمیمات رادیکال را نمیدهد.
طبیعتاً در چنین شرایطی، کشوری کوچک مانند ارمنستان که نزدیک به 15 میلیارد دلار بدهی خارجی دارد، نمیتواند سیاست فاصله گرفتن از روسیه را با گامهای قاطعانه پیوند دهد. زیرا تحریمهای اقتصادی و انرژی کرملین، علاوه بر اینکه میتواند اقتصاد ارمنستان را به طور کامل فلج کند، میتواند یک بحران اجتماعی را نیز ایجاد کند که منجر به هرجومرج داخلی عمیقی شود.
صرفاً توقف انتقال گاز طبیعی توسط روسیه یا تطبیق قیمت منابع انرژی با بازارهای جهانی، میتواند در ارمنستان نتایجی به مراتب وخیمتر از حملات با پیشرفتهترین سلاحها داشته باشد.
جالبتوجه است که با وجود همه این موارد، ایروان همچنان در تلاش است تا پایبندی خود را به پروژه دور کردن ارمنستان از روسیه نشان دهد. حتی دولت پاشینیان، نشان میدهد که در جستجوی منابع جایگزین برای از بین بردن وابستگی ارمنستان به منابع انرژی روسیه است. علاوه بر این، ارمنستان به جمهوری آذربایجان به عنوان یک منبع انرژی جایگزین ابراز امیدواری میکند.
نیکول پاشینیان نخستوزیر ارمنستان، پیشنهاد عبور مسیرهای انرژی جمهوری آذربایجان از طریق ارمنستان را مطرح کرده است. همچنین، پاشینیان، پس از آلن سیمونیان رئیس مجلس ارمنستان، مجدداً بر علاقه خود به واردات گاز طبیعی از جمهوری آذربایجان تأکید کرد.
به عقیده وی، هر کشوری باید به امنیت انرژی خود توجه کند و در تلاش برای دسترسی به منابع جایگزین باشد. این امر نشان میدهد که ایروان در آینده نزدیک، به دنبال گزینههایی برای کاهش وابستگی ارمنستان به منابع انرژی روسیه است.
یافتن چنین گزینهای میتواند برای ایروان، امکان مانور خاصی را جهت قطع روابط با کرملین، مطابق با خواسته غرب، فراهم کند. از آنجا که گزینههای دیگری وجود ندارد، در حال حاضر تنها آذربایجان میتواند به عنوان منبع انرژی جایگزین روسیه عمل کند. به همین دلیل است که ارمنستان به منابع انرژی جمهوری آذربایجان امیدوار شده است.
انتهای پیام/