به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان، پنج سال پس از جنگ 44 روزه، در حال ارائه یک توضیح جدید است: او برای جلوگیری از جنگ دست به امتیازدهی نزد، زیرا این کار میتوانست به نابودی ارمنستان منجر شود.
در پیام نخستوزیر ارمنستان به مناسبت سالروز تصویب اعلامیه استقلال این کشور آمده است: «در نهایت، چرا جمهوری ارمنستان، دولت ما و شخص من تا سپتامبر 2020 به سمت امتیازدهی نرفتیم، در حالی که این تنها امکان نظری برای اجتناب از جنگ 44 روزه بود؟ دلیل اصلی این بود که در نتیجه آن امتیازات، تمام تهدیدها و وابستگیهای ما به شکلی نامتناسب افزایش مییافت و به از دست رفتن استقلال و دولت ارمنستان ختم میشد.»
اپوزیسیون: ارمنستان باید شکست میخورد تا روابط با باکو و آنکارا «عادی» شود
این اظهارات با واکنش فوری مخالفان دولت ارمنستان مواجه شد.
آرتور خاچاطریان، از چهرههای اپوزیسیون، در یک یادداشت فیسبوکی در واکنش به پاشینیان نوشت: «آیا این بدان معنا نیست که پاشینیان آگاهانه کشور را به سوی جنگ و شکست سوق داد و سیاست تهاجمی پیش از جنگ او، هدف "عادیسازی از مسیر شکست" را دنبال نمیکرد؟ اگر نه، پس چه؟»
این نماینده عضو حزب فدراسیون انقلابی ارمنی (داشناکسوتیون) مینویسد: «یعنی او آگاهانه از جنگی که در نتیجه آن هزاران قربانی دادیم، جمهوری آرتساخ را از دست دادیم، بخشی از خاک ارمنستان را از دست دادیم و به آذربایجان قول کریدور دادیم، جلوگیری نکرد. در واقع، به گفته پاشینیان، تنها راه "حفظ استقلال ارمنستان و واقعی کردن آن استقلال"، جنگ، ویرانی و هزاران جان انسان بود.»
این نماینده پارلمان از فراکسیون «هایاستان» نتیجهگیری میکند که «ارمنستان باید شکست میخورد تا روابط با جمهوری آذربایجان و ترکیه "عادی" شود.»
پاشینیان: ما در حال تبدیل شدن به یک شریک واقعی و جذاب برای جهان هستیم
نخستوزیر ارمنستان، نتیجه عدم اجتناب از جنگ از طریق امتیازدهی را برقراری صلح با جمهوری آذربایجان و گفتگو با ترکیه میداند. این عبارات از پیام پاشینیان به مناسبت سالروز اعلامیه استقلال نقل شده است: «ما در حال تبدیل شدن به یک شریک واقعی و جذاب برای جهان هستیم.»
متن پیامهای پاشینیان در سالروز تصویب اعلامیه استقلال سال به سال تغییر کرده است. در ابتدا، او وظیفه و رسالت تاریخی خود را تحقق آرمانهای اعلامیه میدانست، اما در دو سال اخیر، این آرمانها را «مناقشهآمیز» خوانده است.
در پیام امسال به مناسبت سی و پنجمین سالگرد این اعلامیه، پاشینیان تأکید میکند که الگوی «میهنپرستی شوروی» در این اعلامیه نهفته است؛ الگویی که به گفته او قطرهقطره تزریق شده بود و «هدف عمیق و ناخودآگاه آن روانشناسی اجتماعی، ناممکن بودن راهبردی وجود یک دولت مستقل برای ارمنستان بود، زیرا کشوری با زمینههای دائماً مناقشهآمیز نمیتواند استقلال واقعی بسازد.»
پاشینیان مدعی است که پس از تصدی پست نخستوزیری و تحلیل مسائل، به این باور رسیده که «جنبش قرهباغ» نباید ادامه مییافت، زیرا ادامه آن به معنای نابودی استقلال ارمنستان بود.
او میگوید به نام استقلال واقعی، پیش از جنگ 44 روزه امتیاز نداد و اکنون اطمینان دارد که «ما از میان آزمونهای جهنمی به ساحلی رسیدهایم که ناممکن به نظر میرسید.»
وی در بخش دیگری از پیام خود میافزاید: «جمهوری ارمنستان امروز مستقلتر از هر زمان دیگری است، حاکمیت بیشتری از هر زمان دیگری دارد، بیشتر از هر زمان دیگری یک دولت است، مرفهتر از هر زمان دیگری است و چشمانداز بهتری از هر زمان دیگری دارد، زیرا در صلح است. صلح برقرار شده و باید موضوع مراقبت و توجه روزانه قرار گیرد و نهادینه شود.»
کارشناس ارمنی: پیام پاشینیان نه برای ارمنستان، بلکه برای آذربایجان است
هرانوش خاراطیان، مردمشناس و تحلیلگر مسائل اجتماعی، معتقد است که پیام نخستوزیر نه برای مردم ارمنستان، بلکه برای جمهوری آذربایجان صادر شده است.
او گفت: «هدف این پیام آن است که نشان دهد دولت فعلی با گامهایی استوارتر در مسیر 35 سال گذشته، با اهداف یک ارمنستان "واقعی" حرکت میکند و کل گذشته ارمنستان را به دور میاندازد. به باور عمیق من، پیام امروز نخستوزیر درباره اعلامیه، نه خطاب به ارمنستان، بلکه منحصراً خطاب به آذربایجان است.»
به گفته این مردمشناس، پاشینیان میخواهد همسایه خود را آرام کند، اما باکو هنوز چنین نشانههایی از خود بروز نداده است.
خاراطیان یادآوری میکند که چند روز پیش، علیاف در کلبجر از «شرارت» ارامنه و «بشردوستی» خودشان سخن میگفت.
وی میپرسد: «"جنبش قرهباغ" یعنی چه؟ مثلاً آوارگان اخیر در سپتامبر 2023 و تمام فرایندهای مرتبط با آنها، آیا این "جنبش قرهباغ" است یا نه؟ امروز که آذربایجان از آوارگان ارمنی صحبت میکند، آیا این "جنبش قرهباغ" است یا نه؟»
این کارشناس میگوید بسیار علاقهمند است از خود نخستوزیر بشنود که منظورش از «جنبش قرهباغ» چیست و مشخصاً چه چیزی را ادامه نخواهد داد.
خاراطیان خود حدس میزند: «حدس من این است که [منظور او این است که] کلمات قرهباغ و آرتساخ دیگر گفته نشود، اصلاً گفته نشود.»
آیا ارمنستان امروز حاکمیت بیشتری دارد؟ خاراطیان پاسخ میدهد: «خیر. اگر ما حاکمیت داشتیم، برای حل مشکلاتمان به لیسبونها، یعنی واشنگتنها، مسکوها، پاریسها و غیره نمیشتافتیم. قطعاً خیر.»
آیا صلح برقرار شده است؟ او تأکید میکند: «خیر. امروز صلح ما دائماً به مویی بند است و این صلح با هزار و یک مسئله دیگر، چه وابسته به ما و چه غیر وابسته به ما، گره خورده است. علاوه بر این، متأسفانه در داخل کشور ما نیز به هیچ وجه صلح برقرار نیست.»
پیامی که با تبریک خاتمه مییابد
35 سال پیش در چنین روزی، شورای عالی ارمنستان اعلامیه استقلال را تصویب کرد که به موجب آن جمهوری سوسیالیستی شوروی ارمنستان به جمهوری ارمنستان تغییر نام داد.
نیکول پاشینیان در پیام خود به مناسبت این روز، در ابتدا تبریکی نمیگوید. اما متن او در نهایت با یک تبریک به پایان میرسد: «اوت 2025 به آغاز زندگی صلحآمیز و مرفه جمهوری ارمنستان تبدیل شد.» نخستوزیر ارمنستان در پایان، این مناسبت را به همگان تبریک میگوید.
انتهای پیام/