به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، شوک نتایج انتخابات ریاست جمهوری بخش ترک نشین قبرس، هنوز هم محور بحث بسیاری از تحلیلگران ترکیه است. آنها معتقدند که پیروزی طوفان ارهورمان با کسب 64 درصد از آراء، نشان دهنده این است که ترکهای جزیره، از استقلال طلبی و سیاستهای تحمیلی آنکارا به ستوه آمدهاند.
اردوغان، پس از شکست تاتار، واکنش منفی نشان نداد و به رئیس جمهور جدید تبریک گفت. اما دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی گرا و شریک اردوغان در ائتلاف جمهور، از پارلمان بخش ترک نشین قبرس خواست که با برگزاری یک جلسه اضطراری، نتایج انتخابات را رد کنند و هر چه سریعتر، جغرافیای سرزمین خود را به ترکیه الحاق کنند! این سخن باغچلی، بازتاب گستردهای در رسانههای داخلی و خارجی پیدا کرد.
شکست ارسین تاتار با وجود حمایتهای گسترده سیاسی، مالی و رسانهای دولت ترکیه و حزب حاکم این کشور، توجه بسیاری از رسانههای جهان را نیز جلب کرد.
فایننشال تایمز در اهمیت این موضوع گفت: «پیروزی ارهورمان به عنوان سیاستمداری که از اتحاد مجدد شمال و جنوب قبرس حمایت میکند، به معنی وارد آمدن یک ضربه جدی به نفوذ ترکیه در این منطقه است. باید شکست ارسین تاتار را به عنوان شکست راهکار دو دولتی تلقی کنیم».
همچنین در مقاله گاردین به این اشاره شده که «پیروزی قاطع ارهورمان در برابر تاتار»، به معنی ارسال پیام روشن ترکهای قبرس برای آنکار است و به این اشاره میکند که ترکهای جزیره قبرس، خواهان آن هستند که مانند دیگر شهروندان قبرس عضو اتحادیه اروپا باشند.
گاردین، پیروزی ارهورمان را به عنوان «فرسایش هویت محلی» تفسیر میکند. خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز به این اشاره کرده که «ترکیه با دیدن نتایج انتخابات اخیر، مجبور است در رویکرد خود به قبرس، به طور کامل تجدیدنظر کند».
آنجا، استان هشتاد و دوم ترکیه نیست
طاها آک یول از تحلیلگران مشهور ترکیه درباره نتایج انتخابات اخیر میگوید: «سیاستمداران ما باید بدانند که جمهوری ترک قبرس شمالی، استان هشتاد و دوم ترکیه نیست! معتقدم که سخنان و مواضع دولت باغچلی شریک سیاسی اردوغان به نتایج انتخابات قبرس ترک، واکنش نامناسبی نشان داد. در ادامه توضیح خواهم داد که چرا این کار نامناسب و حتی اشتباه بود. خود رئیس جمهور اردوغان و معاون او جودت ییلماز، رفتاری توام با بلوغ سیاسی و پختگی شخصیتی به نمایش گذاشتند و تبریک گفتند. آنکارا باید به درستی به این موضوع بیاندیشد که چرا 63 درصد از ترکهای قبرس به ارهورمان رای دادند. در جامعه پراکنده و بیسامانی که در 42 سال گذشته 41 بار دولت خود را تغییر داده، ناگهان سیاستمداری تا این اندازه مورد استقبال و اجماع نظر عمومی مردم قرار میگیرد و این نکته بسیار مهمی است. بسیار متاسفم اگر سیاستمداران ما، رهبران قبرس ترک را به دو گروه عمده وفادار به آنکارا و بیوفا به آنکارا تقسیم کنند».
آک یول در ادامه به این اشاره کرده که هویت ترکی، جمهوری ترک قبرس شمالی و ترکیه را به هم پیوند میدهد و واقعیتهای استراتژیک خارقالعادهای به وجود آورده است. اما ترکیه نباید خود را به عنوان سرپرست و قیّم ترکهای قبرس قلمداد کند.
باغچلی به دنبال کنترل جزیره هاست!
همچنان که اشاره شد، اظهارات باغچلی درباره ضرورت الحاق شمال جزیره قبرس به خاک ترکیه، واکنشهای فراوانی به دنبال آورد.
فهمی کورو از تحلیلگران مشهور ترکیه درباره این دیدگاه تندروانه شریک سیاسی اردوغان، با ادبیاتی کنایی نوشته است: «باغچلی علاقه فراوانی به کنترل جزیرهها دارد! تا دیروز فقط روی جزیره ایمره آلی و وضعیت اوجالان زوم کرده بود و حالا میخواهد روی جزیره قبرس هم کار کند! این در حالی است که واقعیت عینی نتایج انتخابات، نشان دهنده این است که آنکارا، باید در سیاست خود تجدیدنظر کند. چرا که طوفان ارهورمان رئیس جمهور جدید قبرس ترک، با دیدگاه سیاسی آنکارا همسو نیست. ارهورمان در طول مبارزات انتخاباتیاش، آشکارا اعلام کرد که راه حل دو کشوری را دائمی نمیبیند و هدف نهایی او دستیابی به یک ساختار سیاسی متشکل از دو ملت برابر در جزیره از طریق مذاکرات جامع با قبرسیهای یونانی است. مردم ترک قبرس هم، با آگاهی از این دیدگاه به او رأی دادند و نشان دادند که به دنبال استقلال نیستند. فراموش نکنیم در سال 2004 میلادی و در شرایطی که حزب تازه تاسیس عدالت و توسعه در حال نزدیک شدن به غرب بود، ایده فدرالیسم را پسندید و ترکها نیز به دنبال آن بودند که جزیره یک دولت واحد داشته باشد. حالا هم جمعیت ترک قبرس، با وجود تعداد بالایی از شهروندان ما که در آنجا تابعیت دریافت کردهاند، در انتخابات اخیر نشان دادهاند که میتوانند علیرغم نفوذ آنکارا، به شکل مستقل برای سرنوشت سیاسی خودشان تصمیم بگیرند».
کورو در ادامه مینویسد: «همین مردم قبلاً به دو سیاستمدار دیگر یعنی مهمت علی طلعت (2005-2010) و مصطفی آکینجی (2015-2020) رای دادند که شخصیتهای مستقلی داشتند و زیر بار خواستههای آنکارا نمیرفتند. پس باید واقعیت عینی را پذیرفت. انتخاب ارهورمان، به معنی این است که ترکهای قبرس، به سیاست ترکیه درباره گفتمان استقلال، نه گفتهاند. البته دلم میخواهد به این موضوع هم اشاره کنم: شکست ارسین تاتار به عنوان سیاستمدار مورد حمایت اردوغان، تداوم شکستهای داخلی حزب عدالت و توسعه در ترکیه نیز هست و این وضعیت برای دولت نشانه خوبی نیست».
پیامی از فرزند به مادر
احمد تاشگتیرن از دیگر تحلیلگران مشهور ترکیه میگوید: «ما در ادبیات سیاسی خودمان، همواره ترکیه را مام میهن و قبرس ترک را، نوزاد این مادر دانستهایم. به طور معمول، این مادر است که همیشه برای فرزندش، پیام و حرف و حدیثی دارد که انتقال کند. اما این بار برعکس شد و این نتایج انتخابات قبرس ترک بود که برای مام میهن پیام روشنی فرستاد. در شرایطی که دولت اردوغان و حزب او، تمام امکانات خود را برای پیروزی ارسین تاتار به کار گرفتند، ولی مردم جزیره ارهورمان را برگزیدند. دولت باغچلی، مانند یک سلطان خشمگین، از مردم قبرس ترک خواست، سرزمینشان را به ترکیه پیوست کنند. ولی ساکنان جزیره، نشان دادهاند که به پیام سران آنکارا، اعتنا نمیکنند. پیام باغچلی، آن قدر تند و نامناسب بود که خود اردوغان، حزب عدالت و توسعه و وزارت امور خارجه، سریعاً پیامهای مثبت و متفاوتی صادر کردند تا زهر بیانیه باغچلی گرفته شود! حالا ارهورمان به عنوان رئیس جمهور جدید قبرس ترک، میخواهد مردم را از بن بست و انزوا دربیاورد و به جای استقلال، ساختار فدرال را در دستور کار قرار دهد».
تاشگتیرن در ادامه نوشته است: «مساله فقط انتخابات نیست. ترکهای قبرس، با این انتخاب خود، نشان دادند که تابع سیاستهای آنکارا نیستند و آلوده شدن شمال جزیره به پولشویی، فعالیتهای مافیایی و مواد مخدر را حاصل سیاستهای قبلی میدانند. آری! اراده مردم را نمیتوان غصب کرد. این پیام واضح ترکهای جزیره است».
انتهای پیام/