به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانههای جمهوری آذربایجان، آذربایجانیهای قومی در گرجستان 6.5 درصد از کل جمعیت این کشور را تشکیل میدهند. آنها عمدتاً در مناطقی مانند کومو کارتلی، کاختی، شیدا کارتلی و متسختا-متیانتی زندگی میکنند. بر اساس سرشماری عمومی انجام شده توسط اداره ملی آمار گرجستان در سال 2014، بیش از 233 هزار آذربایجانی در گرجستان زندگی میکنند.
اگرچه آذربایجانیها بزرگترین اقلیت قومی در گرجستان هستند، اما فعالیتهای اجتماعی و سیاسی آنها زیاد نیست. بر اساس تحقیقات انجام شده توسط موسسه تسامح و تنوع واقع در گرجستان، یکی از دلایل اصلی این امر، دانش پایین زبان گرجی در بین آذربایجانیها است.
در مناطقی که آذربایجانیها زندگی میکنند، اکثر مردم فقط آذربایجانی صحبت میکنند و زبان گرجی به عنوان زبان دولتی را نمیدانند.
ندانستن زبان گرجی باعث میشود مردم در انزوا از کشور زندگی کنند، دانستن اطلاعات را برایشان مشکل کند، فرصتهای تحصیلی را محدود کند و در ادارات دولتی با مشکلات زیادی مواجه شوند.
با توجه به عدم آگاهی و بیتفاوتی نسبت به حقوق زنان، باید گفت که زندگی زنان آذربایجانی مقیم گرجستان و داشتن وضعیت اقلیت آسان نیست و ندانستن زبان گرجی موانع بیشتری برای آنها ایجاد میکند.
به دلیل محدودیت زبانی، زنان آذربایجانی اطلاعات کافی در مورد حقوق خود ندارند و از خدماتی که دولت گرجستان به زنان ارائه میکند، آگاه نیستند. آنها نمیتوانند بدون مترجم به بیمارستان بروند. گاهی اوقات آنها باید مسائل خصوصی خود را در حضور یک نفر دوم مطرح کنند. مشکل زبان برای زنانی که در معرض خشونت خانگی قرار دارند نیز مشکل بزرگی است.
وقتی زن آذربایجانی مورد آزار قرار گرفته با وکیلی که توسط دولت گرجستان برای او در نظر گرفته شده، احساس راحتی نمیکند زیرا او گرجی صحبت میکند. به همین دلیل برخی از زنان مجبورند به خانههای خود که در آن مورد خشونت قرار گرفتهاند، بازگردند.
آنچه زنان آذربایجانی بیش از همه بر آن تأکید میکنند و میگویند زندگی ما را تغییر داد، برنامه 1+4 دولت گرجستان بود که تحصیلات عالی را برای اقلیتهای قومی آسانتر کرد. به لطف این برنامه که در سال 2010 در زمان میخائیل ساکاشویلی رئیسجمهور سابق گرجستان راهاندازی شد، تعداد فارغالتحصیلان دانشگاه در میان اقلیتهای قومی، عمدتاً دختران، شروع به افزایش کرد.
طبق برنامه 1+4 دانشآموزانی که از دبیرستان فارغالتحصیل شدهاند، پس از یک سال تحصیل زبان گرجی در دانشگاه، میتوانند برای هر رشته تخصصی اقدام کنند.
تا قبل از این برنامه، دانشآموزانی که از مدرسه به زبان آذربایجانی فارغالتحصیل شده بودند و زبان گرجی را نمیدانستند باید برای تحصیل به آذربایجان میرفتند. این امر، تحصیلات عالی را برای دختران دشوار میکرد. خانوادههایی که توانایی پرداخت هزینه تحصیل بیش از یک فرزند را نداشتند، توجه بیشتری به تحصیل پسرانشان داشتند.
سمیرا بایراموا، مدافع حقوق بشر و فعال سیاسی اجتماعی که یکی از زنان فعال گرجستان است، میگوید: برنامه «1+4» کاستیهای زیادی دارد و باید اصلاح شود.
او میگوید: دانش آموزان در هنگام پذیرش در دوره مقدماتی یک ساله فقط در امتحانات ریاضی و منطق شرکت میکنند که باعث میشود در مدرسه به دروس دیگر توجه نکنند. سیستم آنها را تشویق میکند که زبان گرجی را بیاموزند، نه آموزش خوب. در برخی از دانشگاهها اجرای برنامه 1+4 بسیار ضعیف است.
به گفته سمیرا بایراموا که با بسیاری از سازمانهای غیردولتی داخلی و خارجی برای حل مشکلات اقلیتهای قومی، جوانان و زنان همکاری میکند، زنان آذربایجانی در گرجستان مشکلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زیادی دارند.
بایراموا میگوید: فضای کافی برای معاشرت زنان در مناطق و روستاهایی که آذربایجانیهای قومی در آن زندگی میکنند وجود ندارد. اکثریت قریب به اتفاق زنان امروزی خانهدار هستند. ما نمیتوانیم چیز زیادی به آنها ارائه دهیم زیرا آنها زندگی اجتماعی خارج از خانه ندارند. حمایت دولت گرجستان در اینجا بسیار مهم است. آنها باید منابع را ایجاد کنند.
مشکلات ناشی از ندانستن زبان گرجی تنها مشکل زنان آذربایجانی قومی در گرجستان نیست.
دختران جوانی که از روستاهای گرجستان برای تحصیل به تفلیس میآیند گاهی ممکن است در حملونقل عمومی، بین همسالان خود یا در دانشگاه با تبعیض مواجه شوند.
گلگون ممدخانوا که در روستای تکالی در منطقه مارنئولی به دنیا آمده و بزرگ شده است، میگوید زمانی که منطقه خود را ترک کرد و برای تحصیل در دانشگاه به تفلیس آمد، با واقعیتهای تلخی روبرو شد.
وی میگوید: وقتی در وسایل نقلیه عمومی آذربایجانی صحبت میکنیم، گاهی با واکنش مردم گرجستان مواجه میشویم. میگویند سالهاست اینجا زندگی میکنند، چرا گرجی صحبت نمیکنند. اما در قانون اساسی گرجستان آمده است که مردم حق دارند به زبان مادری خود صحبت کنند و نظر خود را بیان کنند.
به گفته گلگون ممدخانوا، یکی از دلایل حل نشدن این مشکلات این است که نسل قدیمی حقوق خود را نمیداند. در قانون اساسی گرجستان نوشته شده که فارغ از زبان و مذهب، همه از حقوق مساوی برخوردارند، اما بزرگان ما این را نمیدانند. آنها فکر میکنند گرجیها از ما حقوق بیشتری دارند. وقتی برای تحصیل به تفلیس آمدم، اولین توصیه پدرم به من این بود: تو داری وارد محیط جدیدی میشوی، حتی اگر راست میگویی، صدایت را بلند نکن.
آیسون ممدوا، دانشجوی سال سوم دانشگاه دولتی تفلیس از روستای فخرالی در بلنیسی، میگوید که اگرچه با تبعیض مواجه است، خانواده، دوستان و اساتیدش در دانشگاه از او حمایت میکنند.
وی می گوید: پدر و مادرم که به این دلیل که خواندن بلد نبودهاند با مشکلات زیادی مواجه شدهاند، نمیخواهند ما هم همین مشکلات را داشته باشیم.
ازدواج دختران در سنین پایین برای آذربایجانیهای مقیم گرجستان یک مشکل اساسی است. دختران زیر 18 سال برای ازدواج ربوده میشوند و مجازات برای این مشکل ناکافی است.
سمیرا اسمایلووا، بنیانگذار و رئیس پلتفرم «برابری شهروندی» که در بلنیسی فعالیت میکند، در حال مذاکره با معلمان مدرسه و والدین در مورد ازدواج زودهنگام است. او میگوید که برخی از مردم ازدواج زودهنگام را بخشی از سنت میدانند.
انتهای پیام/