به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانههای جمهوری آذربایجان، بر اساس بیانیه سهجانبه (آذربایجان-ارمنستان-روسیه) که در 9 نوامبر 2020 امضا شد، نیروهای حافظ صلح روسیه مستقر در قرهباغ اخیراً شروع به برچیدن برخی از پستهای دیدهبانی کردهاند.
بر اساس این بیانیه سهجانبه، نیروهای حافظ صلح روسیه باید تا نوامبر 2025 در کریدور قرهباغ و لاچین باقی بمانند. اگر یکی از طرفین 6 ماه قبل از آن تاریخ اعتراض نکند، مدت به طور خودکار برای پنج سال دیگر تمدید میشود.
با این حال، آذربایجان در 19-20 سپتامبر عملیات نظامی در قرهباغ انجام داد. در 20 نوامبر، نمایندگان جمهوری خودخوانده قرهباغ شرایط خلع سلاح باکو را پذیرفتند.
ساموئل شهرامانیان رئیسجمهوری قرهباغ کوهستانی، فرمانی مبنی بر تعلیق کامل فعالیتهای این جمهوری از اول ژانویه را امضا کرد. جمعیت ارمنی شروع به ترک قرهباغ کردند. طبق گزارش هیئت سازمان ملل متحد در قرهباغ در 1 اکتبر، آنها اطلاعاتی در مورد اقامت 50 الی هزار نفر ارمنی الاصل در آنجا دریافت کردند.
این گزارش همچنین از لاچین به عنوان پاسگاهی یاد میکند که در چند روز گذشته 100 هزار ارمنی از آن عبور کردهاند. به گفته مقامات ارمنستان، پس از حوادث اخیر حدود 100 هزار نفر از قرهباغ به قلمرو این کشور نقل مکان کردند. هرچند آذربایجان این عدد را نه به طور رسمی تکذیب و نه تأیید کرده است.
در چنین حالتی آیا خروج زودهنگام نیروهای حافظ صلح روسیه در دستور کار قرار میگیرد؟
روسیه میخواهد در قرهباغ بماند
میخائیل گالوزین معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت که نیاز به یک گروه حافظ صلح وجود دارد و در آینده نیز به آن نیاز خواهد بود. به گفته او، این برای ساکنان قرهباغ که در آنجا میمانند ضروری است تا احساس راحتی کنند.
وی افزود: این استثنا نیست که برخی از کسانی که قرهباغ را ترک کردهاند ممکن است در مرحله خاصی تصمیم به بازگشت بگیرند. حضور نیروهای حافظ صلح روسی یک عامل راحتی برای آنها خواهد بود.
گالوزین با بیان اینکه موضوع ماندن نیروهای حافظ صلح در منطقه در آینده بین روسیه و آذربایجان حل خواهد شد، خاطرنشان کرد: روسیه همچنین روابط باکو و خانکندی را حفظ میکند.
نه آذربایجان و نه روسیه عجله ندارند
اطلاع از نگرش وزارت امور خارجه آذربایجان در رابطه با این موضوع ممکن نشده است. اما حکمت بابا اوغلو، معاون و عضو دفتر مرکزی حزب حاکم آذربایجان نوین (YAP) به خبرگزاری توران گفت: در چارچوب روندهای سیاسی واقعی که در گذشته اتفاق افتاده است، بسیاری از مواد اعلامیه سهجانبه منقضی شدهاند. بنابراین، تغییرات اساسی در مورد مأموریت نیروهای حافظ صلح روسیه اتفاق افتاده است.
ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه نیز در سخنرانی خود در انجمن باشگاه والدی در 6 اکتبر به این موضوع اشاره کرد. پیش از این نیز مقامات روسی متذکر شده بودند که در مورد حضور یا عدم حضور نیروهای حافظ صلح در آذربایجان تنها با طرف آذربایجانی صحبت خواهد شد.
این نماینده مجلس گفت: در شرایط فعلی دلیلی برای انجام مأموریت وجود ندارد. به هر حال نه آذربایجان و نه روسیه عجله ندارند و مأموریت اصلی نیروهای حافظ صلح ادغام مجدد ارامنه به جامعه آذربایجان بود که هنوز هم مطرح است. حداقل ارمنیها در قرهباغ هستند و ما میتوانیم درخواستهای آنها را ببینیم. در چنین حالتی، اگر به جزئیات توجه کنیم، احتمال ماندن آنها در آذربایجان وجود دارد.
آذربایجان باید از روسیه بخواهد که قرهباغ را ترک کند
آراستون اروجلو، مفسر سیاسی میگوید: پس از حوادث اخیر، این واقعیت که نیروهای نظامی تحت عنوان نیروهای حافظ صلح روسی در قرهباغ باقی ماندهاند، اهمیتی ندارد. تقریباً هیچ جمعیت ارمنی در آنجا باقی نمانده است و انتظار نمیرود که آنها به این زودیها بازگردند. خود پوتین این واقعیت را در سخنرانی خود در باشگاه والدی بیان کرد و گفت 1000-1500 ارمنی در آنجا ماندهاند. 1000 تا 1500 نفر نیازی به محافظت توسط دو هزار سرباز روسی ندارند.
وی تأکید کرد: در شرایط فعلی، آذربایجان باید از قبل به روسیه توضیح دهد که باید قرهباغ را ترک کند. من مطمئن هستم که ارمنستان نیز از این پیشنهاد حمایت خواهد کرد. استقرار گروه نظامی موسوم به نیروهای حافظ صلح روسیه در بخش قرهباغ کوهستانی بر اساس یک اعلامیه سهجانبه بود. همچنین در نوامبر 2025 منقضی میشود، اما امروز نیازی به آن نیست.
ارمنستان هنوز در بحثهای مربوط به این موضوع شرکت نمیکند.
گفتنی است، در اوایل دهه 1990، ارمنستان منطقه قرهباغ آذربایجان و 7 استان اطراف آن را اشغال کرد. در نتیجه جنگ 44 روزه در سال 2020، باکو کنترل آن مناطق و بخشی از قرهباغ را دوباره به دست گرفت. با این حال، طرفین توافقنامه صلح امضا نکردهاند و سربازان روسی در کریدور لاچین و در خط تماس در قرهباغ مستقر شدهاند.
باکو در 19 تا 20 سپتامبر سال جاری از آغاز «اقدامات ضد تروریستی محلی» در قرهباغ خبر داد. ایروان این اقدام را «پاکسازی قومی» و «تجاوز» ارزیابی کرد. در 20 سپتامبر، جداییطلبان قرهباغ گفتند که با شرایط باکو موافقت کردهاند. پس از آن هجوم ارامنه ساکن منطقه قرهباغ به ارمنستان آغاز شد.
انتهای پیام/