به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در نگاه آموزههای قرآن، آنچه سبب غلبه بر دشمن میشود، صرفاً ساز و کارهای نظامی نیست بلکه ابعاد فرامادی و سنتهای حاکم بر هستی را شامل میشود بلکه باید بگوییم در منطق قرآن، لایههای فرامادی و معنوی غلبۀ بیشتری بر ابعاد مادی دارد. این مسئله ما را به این نکته رهنمود میکند که خداوند ابزار معنوی را بر ابزارهای مادی حاکم کرده تا مردم در صحنههای سخت نبرد بیشتر متوجه خداوند شوند و از او طلب مدد کنند.
در نگاه مادی، خداوند میفرماید در برابر دشمن تا میتوانید مجهز شوید تا حدی که ترس شما در دل آنان بیفتد. خداوند در این باره میفرماید «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ وَ آخَرِینَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ...؛ یعنی «و در برابر آنان آنچه در قدرت و توان دارید از نیرو [و نفرات و ساز و برگ جنگی] و اسبان ورزیده [برای جنگ] آماده کنید تا به وسیلۀ آنها دشمن خدا و دشمن خودتان ودشمنانی غیر ایشان را که نمیشناسید، اما خدا آنان را می شناسد بترسانید ...». (انفال 60)
مسئله بعد، جهاد است که جز با اذن امام معصوم علیهالسلام صورت نمیگیرد و در عصر غیبت با حکم نائب عام یا در عصر حاضر با حکم ولیّ فقیه انجام میشود. جهاد به معنای مبارزه مسلحانه با دشمن در قرآن با تعبیر «مقاتله» آمده است که خب نیازمند تدابیر نظامی و امکانات تسلیحاتی است. لازمه این آمادگی، آیه60 سوره انفال است که به آن اشاره شد.
اما در لایۀ ابعاد معنوی و فرا مادی، آیات متعددی در قرآن وجود دارد که در ادامه به برخی از این موارد اشاره میشود.
1. رعب
ایجاد رعب در دشمن و سپاهیان دشمن یکی از اقسام امدادهای خداوند به سپاهیان جبهۀ حق است. آیاتی که در این باره در قرآن وجود دارد، شامل موارد زیر است:
1. وَ أَنْزَلَ الَّذِینَ ظَاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ مِنْ صَیَاصِیهِمْ وَ قَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِیقًا تَقْتُلُونَ وَ تَأْسِرُونَ فَرِیقًا؛ و [خدا] کسانی را از اهلکتاب که گروههای دشمن را پشتیبانی کردند از قلعههای محکم و استوارشان پایین کشید و در دلهایشان ترس و بیم افکند، گروهی را میکشتید و گروهی را اسیر میکردید.
2. سَنُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ کَفَرُوا الرُّعْبَ بِمَا أَشْرَکُوا بِاللَّهِ مَا لَمْیُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا ۖ وَ مَأْوَاهُمُ النَّارُ ۚ وَ بِئْسَ مَثْوَى الظَّالِمِینَ؛ بهزودی در دلهای کافران ترس میاندازیم؛ زیرا چیزی را که خدا بر [حقّانیّت] آن دلیلی نازل نکرده است، شریک خدا قرار دادهاند، و جایگاهشان آتش است؛ و بد است جایگاه ستمکاران. (151 آلعمران)
3. إِذْ یُوحِی رَبُّکَ إِلَى الْمَلَائِکَةِ أَنِّی مَعَکُمْ فَثَبِّتُوا الَّذِینَ آمَنُوا ۚ سَأُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ کَفَرُوا الرُّعْبَ فَاضْرِبُوا فَوْقَ الْأَعْنَاقِ وَاضْرِبُوا مِنْهُمْ کُلَّ بَنَانٍ؛ [یاد کن] هنگامی را که پروردگارت به ملائک وحی کرد که من با شمایم، پس مؤمنان را [برای نبرد با دشمن] ثابتقدم دارید، [و] بهزودی در دل کافران ترس میاندازم، پس سرهایشان را در هم کوبید و همه انگشتانشان را قطع کنید.
2. نصرت
مسئله نصرت خداوند در جبهههای نبرد یکی از عناصر مهم در پیروزی لشکر حق علیه باطل است که آیات متعددی از قرآن درباره آن سخن گفته است؛ از جمله در آیه25 سوره توبه که خداوند خطاب به لشکر اسلام میفرماید تعداد بالای لشکریان شما را به عُجب کشاند، اما باز هم به خطر افتادید و بعد از دست دشمن گریختید؛ در این زمان من شما را یاری کردم: «لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِی مَوَاطِنَ كَثِیرَةٍ ۙ وَیَوْمَ حُنَیْنٍ ۙ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنْكُمْ شَیْئًا وَضَاقَتْ عَلَیْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّیْتُمْ مُدْبِرِینَ»؛ یعنی بی تردید خدا شما را در جبهههای زیاد و عرصههای بسیار نصرت کرد و [به ویژه] روز [نبرد] حنین، آن زمان که فزونی افرادتان شما را مغرور و شگفتزده کرد، اما [فزونی عدد] چیزی از خطر را از شما برطرف نکرد، و زمین با همه وسعت و فراخیاش بر شما تنگ شد، سپس پشت به دشمن از عرصه نبرد گریختید.
یا در آیهای دیگر میفرماید نصرت و پیروزی تنها نزد خداست (نه صرفاً امکانات نظامی و تدابیر نظامی) «وَ مَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَىٰ لَكُمْ وَلِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُكُمْ بِهِ ۗ وَ مَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَكِیمِ»؛ یعنی «و خدا [وعده یاری و پیروزی] را جز بشارتی برای شما و برای آنکه دلهایتان به آن آرامش یابد، قرار نداد؛ و یاری و نصرت جز از سوی خدای توانای شکست ناپذیر و حکیم نیست.» (126 آل عمران) یا وقتی میخواهد درباره آینده بشریت سخن بگوید، میفرماید «إِذَا جَآءَ نَصرُ ٱللَّهِ وَ ٱلفَتحُ *وَ رَأَیْتَ النَّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللَّهِ أَفْوَاجًا»؛ هنگامی که نصرت خدا و [آن] پیروزی فرا رسد و مردم را ببینی که گروه گروه در دین خدا درآیند. (نصر 1 و 2) آیات دیگری در زمینه نصرت خداوند در قرآن وجود دارد.
3. امدادهای غیبی
امدادهای غیبی خداوند همان مسئلهای که خداوند در قرآن از آن با عنوان «لشکریانی که با چشم دیده نمیشوند» یاد میکند. مسلمانان از صدر اسلام با این نوع امدادها برخورد داشتند، همچنان که خداوند در آیه26 سوره توبه به این حقیقت اشاره کرده و میفرماید «... ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَکِینَتَهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِینَ وَأَنْزَلَ جُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا وَعَذَّبَ الَّذِینَ کَفَرُوا ۚ وَذَٰلِکَ جَزَاءُ الْکَافِرِینَ؛ آنگاه خدا (عنصر) سکینه خود را (یعنی شکوه و سطوت و جلال ربّانی را) بر رسول خود و بر مؤمنان نازل فرمود و لشکرهایی (از فرشتگان) که شما نمیدیدید (به امداد شما) فرستاد و کافران را (پس از آنکه غالب و قاهر بودند) به عذاب و ذلّت افکند، و این است کیفر کافران.» شأن نزول این آیه درباره نبرد حُنین است، آن زمان که سپاه اسلام در اطراف سرزمین حُنین پراکنده شده بود و جز گروه کمی با پیامبر صلّی اللّه علیه و آله باقی نمانده بودند. در این شرایط خداوند با نزول امدادهای غیبی کفار را به سزای عملشان رساند و آنها را عذاب کرد.
همچنین در آیه نهم سوره احزاب خداوند از این نوع لشگریان غیبی سخن گفته و میفرماید «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ جاءَتْکُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنا عَلَیْهِمْ ریحاً وَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها وَ کانَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیراً؛ اى کسانى که ایمان آوردهاید، نعمت خدا را بر خود به یاد آرید، آنگاه که لشکرهایى به سوى شما [در]آمدند، پس بر سر آنان تندبادى و لشکرهایى که آنها را نمىدیدید فرستادیم و خدا به آنچه مىکنید همواره بیناست.»
نمونههایی از تمام این سه مورد را در طول تاریخ انبیای الهی میبینیم؛ چه آن زمانی که آتش بر ابراهیم نبی گلستان شد و ملائک به استقبال او آمدند و نمرودیان تضعیف شدند و یا آن زمان که موسی علیهالسلام و قومش با نصرت خداوند و با توکل بر او از چنگ فرعونیان رهایی یافتند و در کنار دریا با آن معجزه بزرگِ شکافت دریا مواجه شدند و چه آن زمانی که لشکریان طالوت بر جالوتیان به آن طرز شگرف غلبه یافتند و چه آن زمانی که سلیمان با معجزه الهی شیاطین جنی را به غل و زنجیر کشید و ملک خداوندی را مدتی در محدودهای خاص پیاده کرد و یا آن زمانی که لشکریان اسلام با انواع و اقسام لشکریان خدا بر جبهه باطل پیروزی یافتند. تمام این موارد و بلکه بسیاری از مواردی که مجال بیان آن نبود، گویای آن است که دست خداوند بالای تمام دستهاست و اوست قادر متعالی که تمام قدرتها پیش پای او خوار و ذلیل هستند و لشکریان حق جز با نصرتش و لشکریان غیبی او هرگز پیروز نخواهند شد.
انتهایپیام/